aliquid (aliquem) alicui

ălĭquis, aliquid; plur. aliqui [alius-quis; cf. Engl. somebody or other, i.e. some person [p. 88] obscurely definite; v. Donald. Varron. p. 381 sq.] ( fem. sing. rare).— Abl. sing. aliqui, Plaut. Aul. prol. 24; id. Most. 1, 3, 18; id. Truc. 5, 30; id. Ep. 3, 1, 11.— Nom. plur. masc. aliques, analog. to ques, from quis, acc. to Charis. 133 P.— Nom. and acc. plur. neutr. always aliqua.— Dat. and abl. plur. aliquibus, Liv. 22, 13;

oftener aliquis,

id. 26, 15; 26, 49; Plin. 2, 48, 49, § 131.—Alicui, trisyl., Tib. 4, 7, 2), indef. subst. pron., some one, somebody, any one, something, any thing; in the plur., some, any (it is opp. to an object definitely stated, as also to no one, nobody. The synn. quis, aliquis, and quidam designate an object not denoted by name; quis leaves not merely the object, but even its existence, uncertain; hence it is in gen. used in hypoth. and conditional clauses, with si, nisi, num, quando, etc.; aliquis, more emphatic than quis, denotes that an object really exists, but that nothing depends upon its individuality; no matter of what kind it may be, if it is only one, and not none; quidam indicates not merely the existence and individuality of an object, but that it is known as such to the speaker, only that he is not acquainted with, or does not choose to give, its more definite relations; cf. Jahn ad Ov. M. 9, 429, and the works there referred to).

A.. In gen.: nam nos decebat domum Lugere, ubi esset aliquis in lucem editus, Enn. ap. Cic. Tusc. 1, 48, 115 (as a transl. of Eurip. Cresph. Fragm. ap. Stob. tit. 121, Edei gar hêmas sullogon poioumenous Ton phunta thrênein, etc.):

Ervom tibi aliquis cras faxo ad villam adferat,

Plaut. Most. 1, 1, 65:

hunc videre saepe optabamus diem, Quom ex te esset aliquis, qui te appellaret patrem,

Ter. Hec. 4, 4, 30:

utinam modo agatur aliquid!

Cic. Att. 3, 15:

aliquid facerem, ut hoc ne facerem,

I would do any thing, that I might not do this, Ter. And. 1, 5, 24; so id. Phorm. 5, 6, 34:

fit plerumque, ut ei, qui boni quid volunt adferre, adfingant aliquid, quo faciant id, quod nuntiant, laetius,

Cic. Phil. 1, 3:

quamvis enim demersae sunt leges alicujus opibus,

id. Off. 2, 7, 24:

quod motum adfert alicui,

to any thing, id. Tusc. 1, 23, 53: te donabo ego hodie aliqui (abl.), Plaut. Most. 1, 3, 18; so, gaudere aliqui me volo, in some thing (or some way), id. Truc. 5, 30:

nec manibus humanis (Deus) colitur indigens aliquo,

any thing, Vulg. Act. 17, 25:

non est tua ulla culpa, si te aliqui timuerunt,

Cic. Marcell. 6 fin.:

in narratione, ut aliqua neganda, aliqua adicienda, sic aliqua etiam tacenda,

Quint. 4, 2, 67:

sunt aliqua epistulis eorum inserta,

Tac. Or. 25:

laudare aliqua, ferre quaedam,

Quint. 2, 4, 12:

quaero, utrum aliquid actum an nihil arbitremur,

Cic. Tusc. 5, 6, 15: quisquis est ille, si modo est aliquis (i. e. if only there is some one), qui, etc., id. Brut. 73, 255; so id. Ac. 2, 43, 132, etc.; Liv. 2, 10 fin.:

nunc aliquis dicat mihi: Quid tu?

Hor. S. 1, 3, 19; so id. ib. 2, 2, 94; 2, 2, 105; 2, 3, 6; 2, 5, 42, and id. Ep. 2, 1, 206.— Fem. sing.:

Forsitan audieris aliquam certamine cursus Veloces superāsse viros,

Ov. M. 10, 560:

si qua tibi spon sa est, haec tibi sive aliqua est,

id. ib. 4, 326.—

Not unfrequently with adj.:

Novo modo novum aliquid inventum adferre addecet,

Plaut. Ps. 1, 5, 156:

novum aliquid advertere,

Tac. A. 15, 30:

judicabant esse profecto aliquid naturā pulchrum atque praeclarum,

Cic. Sen. 13, 43:

mihi ne diuturnum quidem quidquam videtur, in quo est aliquid extremum,

in which there is any end, id. ib. 19, 69; cf. id. ib. 2, 5:

dignum aliquid elaborare,

Tac. Or. 9:

aliquid improvisum, inopinatum,

Liv. 27, 43:

aliquid exquisitum,

Tac. A. 12, 66:

aliquid illustre et dignum memoriā,

id. Or. 20:

sanctum aliquid et providum,

id. G. 8:

insigne aliquid faceret eis,

Ter. Eun. 5, 5, 31:

aliquid magnum,

Verg. A. 9, 186, and 10, 547:

quos magnum aliquid deceret, Juv 8, 263: dicens se esse aliquem magnum,

Vulg. Act. 8, 9:

majus aliquid et excelsius,

Tac. A. 3, 53:

melius aliquid,

Vulg. Heb. 11, 40:

deterius aliquid,

ib. Joan. 5, 14.—Also with unus, to designate a single, but not otherwise defined person:

ad unum aliquem confugiebant,

Cic. Off. 2, 12, 41 (cf. id. ib. 2, 12, 42: id si ab uno justo et bono viro consequebantur, erant, etc.): sin aliquis excellit unus e multis;

effert se, si unum aliquid adfert,

id. de Or. 3, 33, 136; so id. Verr. 2, 2, 52:

aliquis unus pluresve divitiores,

id. Rep. 1, 32: nam si natura non prohibet et esse virum bonum et esse dicendiperitum:

cur non aliquis etiam unus utrumque consequi possit? cur autem non se quisque speret fore illum aliquem?

that one, Quint. 12, 1, 31; 1, 12, 2.—

Partitive with ex, de, or the gen.:

aliquis ex vobis,

Cic. Cael. 3:

aliquem ex privatis audimus jussisse, etc.,

Plin. 13, 3, 4, § 22:

ex principibus aliquis,

Vulg. Joan. 7, 48; ib. Rom. 11, 14:

aliquis de tribus nobis,

Cic. Leg. 3, 7:

si de iis aliqui remanserint,

Vulg. Lev. 26, 39; ib. 2 Reg. 9, 3:

suorum aliquis,

Cic. Phil. 8, 9:

exspectabam aliquem meorum,

id. Att. 13, 15: succurret fortasse alicui vestrūm, Brut. ap. Cic. Fam. 11, 1:

trium rerum aliqua consequemur,

Cic. Part. 8, 30:

impetratum ab aliquo vestrūm,

Tac. Or. 15; so Vulg. 1 Cor. 6, 1:

principum aliquis,

Tac. G. 13:

cum popularibus et aliquibus principum,

Liv. 22, 13:

horum aliquid,

Vulg. Lev. 15, 10.—

Aliquid (nom. or acc.), with gen. of a subst. or of a neutr, adj. of second decl. instead of the adj. aliqui, aliqua, aliquod, agreeing with such word:

aliquid pugnae,

Plaut. Capt. 3, 4, 54:

vestimenti aridi,

id. Rud. 2, 6, 16:

consilii,

id. Ep. 2, 2, 71:

monstri,

Ter. And. 1, 5, 15:

scitamentorum,

Plaut. Men. 1, 3, 26:

armorum,

Tac. G. 18:

boni,

Plaut. Aul. 4, 6, 5; Ter. And. 2, 3, 24; Vulg. Joan. 1, 46:

aequi,

Ter. Ad. 2, 1, 33:

mali,

Plaut. Ep. 1, 1, 60; Ter. Eun. 5, 5, 29:

novi,

Q. Cic. Pet. Cons. 1, 1; Vulg. Act. 17, 21:

potionis,

Plaut. Men. 5, 2, 22:

virium,

Cic. Fam. 11, 18:

falsi,

id. Caecin. 1, 3:

vacui,

Quint. 10, 6, 1:

mdefensi,

Liv. 26, 5 al. —Very rarely in abl.:

aliquo loci morari,

Dig. 18, 7, 1.—

Frequently, esp. in Cic., with the kindred words aliquando, alicubi, aliquo, etc., for the sake of emphasis or rhetorical fulness, Cic. Planc. 14, 35:

asperius locutus est aliquid aliquando,

id. ib. 13, 33; id. Sest. 6, 14; id. Mil. 25, 67:

non despero fore aliquem aliquando,

id. de Or. 1, 21, 95; id. Rep. 1, 9; id. Or. 42, 144; id. Fam. 7, 11 med.: evadat saltem aliquid aliquā, quod conatus sum, Lucil. ap. Non. 293, 1; App. Mag. p. 295, 17 al.—

In conditional clauses with si, nisi, quod si, etc.:

si aliquid de summā gravitate Pompeius dimisisset,

Cic. Phil. 13, 1: si aliquid ( really any thing, in contrast with nihil) dandum est voluptati, id. Sen. 13, 44: quod si non possimus aliquid proficere suadendo, Lucc. ap. Cic. Fam. 5, 14, 5:

Quod si de iis aliqui remanserint,

Vulg. Lev. 26, 39:

si quando aliquid tamquam aliqua fabella narratur,

Cic. de Or. 2, 59:

si quis vobis aliquid dixerit,

Vulg. Matt. 21, 3; ib. Luc. 19, 8:

si aliquem, cui narraret, habuisset,

Cic. Lael. 23, 88:

si aliquem nacti sumus, cujus, etc.,

id. ib. 8, 27:

cui (puero) si aliquid erit,

id. Fam. 14, 1:

nisi alicui suorum negotium daret,

Nep. Dion, 8, 2:

si aliquid eorum praestitit,

Liv. 24, 8.—

In negative clauses with ne:

Pompeius cavebat omnia, no aliquid vos timeretis,

Cic. Mil. 24, 66:

ne, si tibi sit pecunia adempta, aliquis dicat,

Nep. Epam. 4, 4:

ne alicui dicerent,

Vulg. Luc. 8, 46.—

In Plaut. and Ter. collect. with a plur. verb (cf. tis, Matth. Gr. 673): aperite atque Erotium aliquis evocate, open, some one (of you), etc., Plaut. Men. 4, 2, 111 (cf. id. Ps. 5, 1, 37:

me adesse quis nuntiate): aperite aliquis actutum ostium,

Ter. Ad. 4, 4, 27.—

In Verg. once with the second person sing.:

Exoriare aliquis nostris ex ossibus ultor, Qui face Dardanios ferroque sequare colonos,

Verg. A. 4, 625.

aliqui, as nemo sometimes stands with a noun for the adj. nullus:

nos quibus est alicunde aliquis objectus labos,

Ter. Hec. 3, 1, 6 Fleck.;

Et ait idem, ut aliquis metus adjunctus sit ad gratiam,

Cic. Div. in Caecil. 7, 24 B. and K.:

num igitur aliquis dolor in corpore est?

id. Tusc. 1, 34, 82 iid.:

ut aliquis nos deus tolleret,

id. Am. 23, 87 iid.: sin casus aliquis interpellārit, Matius ap. Cic. Fam. 11, 28, 8 iid.:

si deus aliquis vitas repente mutāsset,

Tac. Or. 41 Halm:

sic est aliquis oratorum campus,

id. ib. 39 id.:

sive sensus aliquis argutā sententiā effulsit,

id. ib. 20 id. A similar use of aliquid for the adj. aliquod was asserted to exist in Plaut. by Lind. ad Cic. Inv. 2, 6, 399, and this is repeated by Klotz, s. v. aliquis, but Lemaire's Index gives only one instance: ni occupo aliquid mihi consilium, Plaut. Men. 5, 2, 94, where Brix now reads aliquod.

Esp.

With alius, aliud: some or any other, something else, any thing else:

dum aliud aliquid flagitii conficiat,

Ter. Phorm. 5, 2, 5:

potest fieri, ut alius aliquis Cornelius sit,

Cic. Fragm. B. VI. 21:

ut per alium aliquem te ipsum ulciscantur,

id. Div. in Caecil. 6, 22:

non est in alio aliquo salus,

Vulg. Act. 4, 12:

aliquid aliud promittere,

Petr. 10, 5 al. —

And with the idea of alius implied, in opp. to a definite object or objects, some or any other, something else, any thing else: aut ture aut vino aut aliqui (abl.) semper supplicat, Plaut. Aul prol. 24:

vellem aliquid Antonio praeter illum libellum libuisset scribere,

Cic. Brut. 44:

aut ipse occurrebat aut aliquos mittebat,

Liv. 34, 38:

cum seditionem sedare vellem, cum frumentum imperarem..., cum aliquid denique rei publicae causā gererem,

Cic. Verr. 1, 27, 20: commentabar declamitans saepe cum M. Pisone et cum Q. Pompeio aut cum aliquo cotidie id. Brut. 90, 310; Vell. 1, 17; Tac. A. 1, 4: (Tiberius) neque spectacula omnino edidit;

et iis, quae ab aliquo ederentur, rarissime interfuit,

Suet. Tib. 47.—

In a pregn. signif. as in Gr. tis, ti, something considerable, important, or great = aliquid magnum (v. supra. I. B.; cf. in Gr. hoti oiesthe ti poiein ouden poiountes, Plat. Symp. 1, 4):

non omnia in ducis, aliquid et in militum manu esse,

Liv. 45, 36.—Hence, esp.,

Esse aliquem or aliquid, to be somebody or something, i. e to be of some worth, value, or note, to be esteemed:

atque fac, ut me velis esse aliquem,

Cic. Att. 3, 15 fin.:

aude aliquid brevibus Gyaris dignum, si vis esse aliquis,

Juv. 1, 73:

an quidquam stultius quam quos singulos contemnas, eos esse aliquid putare universos?

Cic. Tusc. 5, 36, 104:

exstitit Theodas dicens se esse aliquem,

Vulg. Act. 5, 36: si umquam in dicendo fuimus aliquid. Cic. Att. 4, 2:

ego quoque aliquid sum,

id. Fam. 6, 18:

qui videbantur aliquid esse,

Vulg. Gal. 2, 2; 2, 6: quod te cum Culeone scribis de privilegio locutum, est aliquid ( it is something, it is no trifle):

sed, etc.,

Cic. Att. 3, 15: est istuc quidem aliquid, sed, etc.; id. Sen. 3; id. Cat. 1, 4:

est aliquid nupsisse Jovi,

Ov. F. 6, 27:

Est aliquid de tot Graiorum milibus unum A Diomede legi,

id. M. 13, 241:

est aliquid unius sese dominum fecisse lacertae,

Juv. 3, 230:

omina sunt aliquid,

Ov. Am. 1, 12, 3; so,

crimen abesse,

id. F. 1, 484:

Sunt aliquid Manes,

Prop. 5, 7, 1:

est aliquid eloquentia,

Quint. 1, prooem. fin. —

Dicere aliquid, like legein ti, to say something worth the while:

diceres aliquid et magno quidem philosopho dignum,

Cic. Tusc. 3, 16, 35; cf. Herm. ad Vig. 731; 755; so, assequi aliquid, to effect something considerable:

Etenim si nunc aliquid assequi se putant, qui ostium Ponti viderunt,

Cic. Tusc. 1, 20, 45.—

In colloquial lang.: fiet aliquid, something important or great, will, may come to pass or happen: Ch. Invenietur, exquiretur, aliquid fiet. Eu. Enicas. Jam istuc aliquid fiet, metuo, Plaut. Merc. 2, 4, 25:

mane, aliquid fiet, ne abi,

id. Truc. 2, 4, 15; Ter. And. 2, 1, 14.—

Ad aliquid esse, in gram. lang., to refer or relate to something else, e. g. pater, filius, frater, etc. (v. ad):

idem cum interrogantur, cur aper apri et pater patris faciat, il lud nomen positum, hoc ad aliquid esse contendunt,

Quint. 1, 6, 13 Halm.—

Atque aliquis, poet. in imitation of hôide de tis, and thus some one (Hom. II. 7, 178;

7, 201 al.): Atque aliquis, magno quaerens exempla timori, Non alios, inquit, motus, etc.,

Luc. 2, 67 Web.; Stat. Th. 1, 171; Claud. Eutr. 1, 350.—

It is sometimes omitted before qui, esp. in the phrase est qui, sunt qui:

praemittebatque de stipulatoribus suis, qui perscrutarentur, etc.,

Cic. Off. 2, 7, 25:

sunt quibus in satirā videar nimis acer,

Hor. S. 2, 1, 1:

sunt qui adiciant his evidentiam, quae, etc.,

Quint. 4, 2, § 63 (cf. on the contr. § 69: verum in his quoque confessionibus est aliquid. quod ex invidiā detrahi possit).—

Aliquid, like nihil (q. v. I. g), is used of persons:

Hinc ad Antonium nemo, illinc ad Caesarem cotidie aliquid transfugiebat,

Vell. 2, 84, 2 (cf. in Gr. tôn d allôn ou per ti... oute theôn out anthrôpôn, Hom. H. Ven. 34 sq. Herm.).— Hence the advv.

ălĭquid (prop. acc. denoting in what respect, with a verb or [p. 89] adj.; so in Gr. ti), somewhat, in something, in some degree, to some extent:

illud vereor, ne tibi illum succensere aliquid suspicere,

Cic. Deiot. 13, 35:

si in me aliquid offendistis,

at all, in any respect, id. Mil. 36, 99:

quos tamen aliquid usus ac disciplina sublevarent,

somewhat, Caes. B. G. 1, 40:

Philippi regnum officere aliquid videtur libertati vestrae,

Liv. 31, 29:

Nos aliquid Rutulos contra juvisse nefandum est?

Verg. A. 10, 84:

neque circumcisio aliquid valet,

Vulg. Gal. 6, 15:

perlucens jam aliquid, incerta tamen lux,

Liv. 41, 2:

aliquid et spatio fessus,

Plin. 5, 9, 10, § 54; cf. Hand, Turs. I. p. 259; Ellendt ad Cic. de Or. 1, 9, 35.—

ălĭquō (from aliquoi, old dat. denoting direction whither; cf.: eo, quo, alio, etc.).

Somewhither (arch.), to some place, somewhere; in the comic poets sometimes also with a subst. added, which designates the place more definitely:

ut aliquo ex urbe amoveas,

Plaut. Ep. 2, 2, 94:

aliquo abicere,

Ter. Ad. 4, 7, 26:

concludere,

id. Eun. 4, 3, 25 (cf. id. Ad. 4, 2, 13, in cellam aliquam concludere):

ab eorum oculis aliquo concederes,

Cic. Cat. 1, 17:

demigrandum potius aliquo est quam, etc.,

id. Dom. 100:

aliquem aliquo impellere,

id. Vatin. 15:

aliquo exire,

id. Q. Fr. 3, 1:

aliquo advenire vel sicunde discedere,

Suet. Calig. 4; Plaut. Rud. 2, 6, 51; id. Men. 5, 1, 3:

in angulum Aliquo abire,

Ter. Ad. 5, 2, 10; 3, 3, 6:

aliquem rus aliquo educere,

Cic. Q. Fr. 3, 3.—With a gen., like quo, ubi, etc.: migrandum Rhodum aut aliquo terrarum, Brut. ap. Cic. Fam. 11, 1, 5.—

With the idea of alio implied, = alio quo, somewhere else, to some other place (cf. aliquis, II. B.):

dum proficiscor aliquo,

Ter. And. 2, 1, 28:

at certe ut hinc concedas aliquo,

id. Heaut. 3, 3, 11:

si te parentes timerent atque odissent tui, ab eorum oculis aliquo concederes,

Cic. Cat. 1, 7, 17; cf. Hand, Turs. I. p. 265.—

ălĭquam, adv. (prop. acc. fem.), = in aliquam partem, in some degree; only in connection with diu, multus, and plures.

Aliquam diu (B. and K.), or together aliquamdiu (Madv., Halm, Dietsch), awhile, for a while, for some time; also pregn., for some considerable time (most freq. in the histt., esp. Cæs. and Livy; also in Cic.).

Absol.:

ut non aliquando condemnatum esse Oppianicum, sed aliquam diu incolumem fuisse miremini,

Cic. Clu. 9, 25:

Aristum Athenis audivit aliquam diu,

id. Ac. 1, 3, 12:

in vincula conjectus est, in quibus aliquamdiu fuit,

Nep. Con. 5, 3;

id. Dion, 3, 1: quā in parte rex affuit, ibi aliquamdiu certatum,

Sall. J. 74, 3; Liv. 3, 70, 4.—

Often followed by deinde, postea, postremo, tandem, etc.:

pugnatur aliquamdiu pari contentione: deinde, etc., Auct. B. G. 8, 19, 3: cunctati aliquamdiu sunt: pudor deinde commovit aciem,

Liv. 2, 10, 9; so id. 1, 16:

quos aliquamdiu inermos timuissent, hos postea armatos superāssent,

Caes. B. G. 1, 40, 6:

controversia aliquamdiu fuit: postremo, etc.,

Liv. 3, 32, 7; 25, 15, 14; 45, 6, 6:

ibi aliquamdiu atrox pugna stetit: tandem, etc.,

Liv. 29, 2, 15; 34, 28, 4 and 11; Suet. Ner. 6.—

With donec, as a more definite limitation of time, some time... until, a considerable time... until:

exanimis aliquamdiu jacuit, donec, etc.,

Suet. Caes. 82. —

Meton., for a long distance; most freq. of rivers:

Rhodanus aliquamdiu Gallias dirimit,

Mel. 2, 5, 5; so id. 3, 5, 6; 3, 9, 8 al.—Of the Corycian cave in Cilicia:

deinde aliquamdiu perspicuus, mox, et quo magis subitur, obscurior,

Mel. 1, 13.—

Aliquam multi, or aliquammulti, somewhat many, considerable in number or quantity (mostly post-class.):

sunt vestrūm aliquam multi, qui L. Pisonem cognōrunt,

Cic. Verr. 2, 4, 25, § 56 B. and K.: aliquammultos non comparuisse, * Gell. 3, 10, 17 Hertz:

aliquammultis diebus decumbo,

App. Mag. p. 320, 10.—Also adv.: aliquam multum, something much, to a considerable distance, considerably:

sed haec defensio, ut dixi, aliquam multum a me remota est,

App. Mag. p. 276, 7 dub.—And comp. * aliquam plures, somewhat more, considerably more:

aliquam pluribus et amarioribus perorantem,

Tert. Apol. 12 dub.; cf. Hand, Turs. I. p. 243.—

ălĭquā, adv. (prop. abl. fem.).

Somewhere (like mod. Engl. somewhere for somewhither):

antevenito aliquā aliquos,

Plaut. Mil. 2, 2, 66: aliquā evolare si posset, * Cic. Verr. 2, 1, 26, § 67:

si quā evasissent aliquā,

Liv. 26, 27, 12.—

Transf. to action, in some way or other, in some manner, = aliquo modo:

aliquid aliquā sentire,

Plaut. Merc. 2, 2, 62: evadere aliquā, Lucil. ap. Non. 293, 1:

aliquid aliquā resciscere,

Ter. Phorm. 5, 1, 19, and 4, 1, 19: aliquā nocere, * Verg. E. 3, 15:

aliquā obesse,

App. Mag. p. 295, 17.—

ălĭqui, adv. (prop. abl. = aliquo modo), in some way, somehow:

Quamquam ego tibi videor stultus, gaudere me aliqui volo,

Plaut. Truc. 5, 30 (but in this and like cases, aliqui may be treated as the abl. subst.; cf. supra, I. A.); cf. Hand, Turs. I. p. 242.

plur., and aliquam, acc., and aliquā, abl., used adverbially, may also be referred to the adj. ălĭqui, ălĭqua, ălĭquod.

com-mitto ( con-m-), mīsi, missum, 3, v. a.

Of two or more objects, to bring, join, combine into one whole; to join or put together, to connect, unite.

In gen. (rare; not in Cic.), constr. inter se, cum aliquā re, alicui, with in and acc., and with acc. only.

Inter se:

res in ordinem digestae atque inter se commissae,

Quint. 7, prooem. §

1: per nondum commissa inter se munimenta urbem intravit,

Liv. 38, 4, 8; cf. thus with inter se:

oras vulneris suturis,

Cels. 7, 19:

duo verba,

Quint. 9, 4, 33:

easdem litteras,

id. ib.:

duo comparativa,

id. 9, 3, 19.—

With cum:

costae committuntur cum osse pectoris,

Cels. 8, 1.—

With dat.:

viam a Placentiā ut Flaminiae committeret,

Liv. 39, 2, 10:

quā naris fronti committitur,

is joined to, Ov. M. 12, 315:

quā vir equo commissus erat,

id. ib. 12, 478 (of a Centaur); cf.

of Scylla: delphinum caudas utero commissa luporum,

Verg. A. 3, 428:

commissa dextera dextrae,

Ov. H. 2, 31:

medulla spinae commissa cerebro,

Cels. 8, 1:

moles, quae urbem continenti committeret,

Curt. 4, 2, 16; Flor. 1, 4, 2 Duker.—

With in and acc.:

commissa in unum crura,

Ov. M. 4, 580:

committuntur suturae in unguem,

Cels. 8, 1.—

With acc. only: barbaricam pestem navibus obtulit, commissam infabre, Pac. ap. Non. p. 40, 31 (Trag. Rel. v. 271 Rib.):

commissis operibus,

Liv. 38, 7, 10:

fidibusque mei commissa mariti moenia,

Ov. M. 6, 178:

(terra) maria committeret,

Curt. 3, 1, 13; 7, 7, 14:

noctes duas,

Ov. Am. 1, 13, 46; cf.: nocte commissā. Sen. Herc. Oet. 1698:

commissa corpore toto,

Ov. M. 4, 369; Lucil. ap. Non. p. 248, 25: cervix committitur primo [p. 380] artu, Val. Fl. 4, 310:

domus plumbo commissa,

patched, Juv. 14, 310.—

In partic., to set or bring men or animals together in a contest or fight, as competitors, etc., to set together, set on (freq. in Suet.;

elsewhere rare): pugiles Latinos cum Graecis,

Suet. Aug. 45:

quingenis peditibus, elephantis vicenis, tricenis equitibus hinc et inde commissis,

id. Caes. 39; id. Claud. 34:

camelorum quadrigas,

id. Ner. 11; Luc. 1, 97:

victores committe,

Mart. 8, 43, 3; cf. id. Spect. 28, 1:

licet Aenean Rutulumque ferocem Committas,

i.e. you describe their contest in your poem, you bring them in contact with each other, Juv. 1, 162:

eunucho Bromium committere noli,

id. 6, 378:

inter se omnes,

Suet. Calig. 56:

aequales inter se,

id. Gram. 17.—

Trop., to bring together for comparison, to compare, put together, match:

committit vates et comparat, inde Maronem, Atque aliā parte in trutinā suspendit Homerum,

Juv. 6, 436; cf. Prop. 2, 3, 21; Mart. 7, 24, 1.—

Transf., of a battle, war: proelium, certamen, bellum, etc.

To arrange a battle or contest, to enter upon, engage in, begin, join, commence, Cic. Div. 1, 35, 77:

proelii committendi signum dare,

Caes. B. G. 2, 21:

cum proelium commissum audissent,

id. ib. 7, 62:

commisso ab equitibus proelio,

id. B. C. 1, 40:

in aciem exercitum eduxit proeliumque commisit,

Nep. Eum. 3 fin.; id. Hann. 11, 3; id. Milt. 6, 3; Just. 2, 12, 7; 15, 4, 22; 22, 6, 6:

postquam eo ventum est, ut a ferentariis proelium committi posset,

Sall. C. 60, 2:

commisso proelio, diutius nostrorum militum impetum hostes ferre non potuerunt,

Caes. B. G. 4, 35; id. B. C. 1, 13; 2, 6 Kraner ad loc.:

Caesar cohortatus suos proelium commisit,

id. ib. 1, 25:

utrum proelium committi ex usu esset, necne,

id. ib. 1, 50; 1, 52; 2, 19; Nep. Milt. 5, 3:

pridie quam Siciliensem pugnam classe committeret,

Suet. Aug. 96:

avidus committere pugnam,

Sil. 8, 619:

pugnas,

Stat. Th. 6, 143:

rixae committendae causā,

Liv. 5, 25, 2:

cum vates monere eum (regem) coepit, ne committeret, aut certe differret obsidionem,

Curt. 9, 4, 27.—Of a drinking contest for a wager:

a summo septenis cyathis committe hos ludos,

Plaut. Pers. 5, 1, 19:

nondum commisso spectaculo,

Liv. 2, 36, 1:

musicum agona,

Suet. Ner. 23:

aciem,

Flor. 4, 2, 46:

commissum (bellum) ac profligatum conficere,

Liv. 21, 40, 11; 8, 25, 5; 31, 28, 1 al.; cf.:

si quis trium temporum momenta consideret, primo commissum bellum, profligatum secundo, tertio vero confectum est,

Flor. 2, 15, 2:

committere Martem,

Sil. 13, 155:

quo die ludi committebantur,

Cic. Q. Fr. 3, 4, 6:

ludos dedicationis,

Suet. Claud. 21:

ludos,

Verg. A. 5, 113.—

In gen., to maintain a contest, etc., to fight a battle, to hold, celebrate games, etc. (rare):

illam pugnam navalem... mediocri certamine commissam arbitraris?

Cic. Mur. 15, 33:

levia inde proelia per quatriduum commissa,

Liv. 34, 37, 7:

commisso modico certamine,

id. 23, 44, 5.—

Absol. (post-Aug. and rare):

contra quem Sulla iterum commisit,

Eutr. 5, 6; 9, 24; Dig. 9, 1, 1:

priusquam committeretur,

before the contest began, Suet. Vesp. 5.—

In gen.: committere aliquid, to begin any course of action, to undertake, carry on, hold (rare):

tribuni sanguine commissa proscriptio,

Vell. 2, 64 fin.:

judicium inter sicarios committitur,

Cic. Rosc. Am. 5, 11. —In part. perf.:

egregie ad ultimum in audacter commisso perseveravit,

Liv. 44, 4, 11; cf. id. ib. § 8; 44, 6, 14.—

In partic., to practise or perpetrate wrong, do injustice; to commit a crime (very freq. and class.).

With acc.:

ut neque timeant, qui nihil commiserint, et poenam semper ante oculos versari putent, qui peccaverint,

Cic. Mil. 23, 61; cf. Quint. 7, 2, 30:

commississe cavet quod mox mutare laboret,

Hor. A. P. 168:

ego etiam quae tu sine Verre commisisti, Verri crimini daturus sum,

Cic. Div. in Caecil. 11, 35:

quantum flagitii,

id. Brut. 61, 219:

tantum facinus,

id. Rosc. Am. 23, 65:

virilis audaciae facinora,

Sall. C. 25, 1:

majus delictum,

Caes. B. G. 7, 4:

nil nefandum,

Ov. M. 9, 626:

nefarias res,

Cic. Phil. 6, 1, 2:

scelus,

id. Sull. 2, 6; Dig. 48, 9, 7:

adulterium,

Quint. 7, 2, 11; 7, 3, 1:

incestum cum filio,

id. 5, 10, 19:

parricidium,

id. 7, 2, 2:

caedem,

id. 7, 4, 43; 10, 1, 12; 5, 12, 3:

sacrilegium,

id. 7, 2, 18:

fraudem,

Hor. C. 1, 28, 31.— Aliquid adversus, in, erga:

committere multa et in deos et in homines impie nefarieque,

Cic. Verr. 2, 1, 2, § 6; cf.:

in te,

Verg. A. 1, 231:

aliquid adversus populum Romanum,

Liv. 42, 38, 3:

aliquid erga te,

Cic. Att. 3, 20, 3.—

Committere contra legem, in legem, lege, to offend, sin, commit an offence:

quasi committeret contra legem,

Cic. Brut. 12, 48:

in legem Juliam de adulteriis,

Dig. 48, 5, 39; 48, 10, 13:

adversus testamentum,

ib. 34, 3, 8, § 2:

ne lege censoriā committant,

Varr. R. R. 2, 1, 16:

lege de sicariis,

Quint. 7, 1, 9. —

Absol.:

hoc si in posterum edixisses, minus esset nefarium... nemo enim committeret,

Cic. Verr. 2, 1, 43, § 110.—

With ut, to be guilty or be in fault, so that, to give occasion or cause, that, to act so as that:

id me commissurum ut patiar fieri,

Plaut. Trin. 3, 2, 78:

non committet hodie iterum ut vapulet,

Ter. Ad. 2, 1, 5:

ego nolo quemquam civem committere, ut morte multandus sit: tu, etiam si commiserit, conservandum putas,

Cic. Phil. 8, 5, 15:

committere ut accusator nominere,

id. Off. 2, 14, 50; so Liv. 25, 6, 17:

non committam, ut tibi ipse insanire videar,

Cic. Fam. 5, 5, 3; 3, 7, 3; id. Att. 1, 6, 1; 1, 20, 3; id. de Or. 2, 57, 233; id. Off. 3, 2, 6; Brut. ap. Cic. Fam. 11, 20, 1, Quint. 1, 10, 30; 5, 13, 27; Cic. Leg. 1, 13, 37.—More rare in a like sense,

With cur or quare:

Caedicius negare se commissurum, cur sibi quisquam imperium finiret,

Liv. 5, 46, 6:

neque commissum a se, quare timeret,

Caes. B. G. 1, 14.—

With inf.:

non committunt scamna facere,

Col. 2, 4, 3:

infelix committit saepe repelli,

Ov. M. 9, 632.—

Poenam, multam, etc., jurid. t. t., to bring punishment upon one ' s self by an error or fault, to incur, make one ' s self liable to it:

poenam,

Cic. Verr. 2, 3, 12, § 30; cf. Quint. 7, 4, 20; and:

committere in poenam edicti,

Dig. 2, 2, 4:

ut illam multam non commiserit,

Cic. Clu. 37, 103; Dig. 35, 1, 6 pr.—

Committi, with a definite object, to be forfeited or confiscated, as a penalty:

hereditas Veneri Erycinae commissa,

Cic. Verr. 2, 1, 10, § 27; 2, 2, 14, § 36; so,

commissae hypothecae,

id. Fam. 13, 56, 2:

commissa tibi fiducia,

id. Fl. 21, 51:

merces,

Dig. 39, 4, 11, § 2:

mancipium,

ib. 39, 14, 6:

praedia in publicum,

ib. 3, 5, 12:

hanc devotionem capitis esse commissam,

incurred, Cic. Dom. 57, 145.—

Also (mostly in jurid. Lat.) of laws, judicial regulations, promises, etc., that become binding in consequence of the fulfilment of a condition as the commission of a crime, etc.:

in civitatem obligatam sponsione commissa iratis omnibus diis,

a promise the condition of which has been fulfilled, Liv. 9, 11, 10 Weissenb. ad loc.; cf.:

hanc ego devotionem capitis mei... convictam esse et commissam putabo,

Cic. Dom. 57, 145:

si alius committat edictum,

transgresses, incurs its penalty, makes himself liable to, Dig. 37, 4, 3, § 11; cf.:

commisso edicto ab alio filio, ib. lex 8, § 4: commisso per alium edicto, ib. lex 10, § 1 al.: statim atque commissa lex est,

ib. 18, 3, 4, § 2:

committetur stipulatio,

ib. 24, 3, 56.

To place a thing somewhere for preservation, protection, care, etc.; to give, intrust, commit to, to give up or resign to, to trust (syn.: commendo, trado, credo; very freq. and class.); constr. with aliquid ( aliquem) alicui, in aliquid, or absol.

Aliquid ( aliquem, se) alicui:

honor non solum datus sed etiam creditus ac commissus,

Cic. Verr. 2, 5, 14, § 35:

nec illi (Catoni) committendum illud negotium, sed inponendum putaverunt,

id. Sest. 28, 60:

qui capita vestra non dubitatis credere, cui calceandos nemo commisit pedes?

Phaedr. 1, 14, 16:

ego me tuae commendo et committo fidei,

Ter. Eun. 5, 2, 47 (cf. id. And. 1, 5, 61):

ne quid committam tibi,

Plaut. Most. 3, 3, 21; Ter. Hec. 2, 1, 15; id. And. 3, 5, 3; cf.:

his salutem nostram, his fortunas, his liberos rectissime committi arbitramur,

Cic. Off. 2, 9, 33; id. Att. 1, 13, 1; cf. id. ib. §

4: tibi rem magnam,

id. Fam. 13, 5, 1; id. Mil. 25, 68:

quia commissi sunt eis magistratus,

id. Planc. 25, 61:

summum imperium potestatemque omnium rerum alicui,

Nep. Lys. 1 fin.:

domino rem omnem,

Hor. S. 2, 7, 67:

caput tonsori,

id. A. P. 301:

ratem pelago,

id. C. 1, 3, 11:

sulcis semina (corresp. with spem credere terrae),

Verg. G. 1, 223; cf.:

committere semen sitienti solo,

Col. 2, 8, 4:

ulcus frigori,

Cels. 6, 18, n. 2:

aliquid litteris,

Cic. Att. 4, 1, 8; so,

verba tabellis,

Ov. M. 9, 587:

vivunt commissi calores Aeoliae fidibus puellae,

Hor. C. 4, 9, 11 al.:

committere se populo, senatui, publicis praesidiis et armis (corresp. with se tradere),

Cic. Mil. 23, 61; so,

se urbi,

id. Att. 15, 11, 1:

se theatro populoque Romano,

id. Sest. 54, 116:

se proelio,

Liv. 4, 59, 2:

se pugnae,

id. 5, 32, 4:

se publico,

to venture into the streets, Suet. Ner. 26:

se neque navigationi, neque viae,

Cic. Fam. 16, 8, 1; cf. id. Phil. 12, 10, 25; id. Imp. Pomp. 11, 31:

se timidius fortunae,

id. Att. 9, 6, 4:

civilibus fluctibus,

Nep. Att. 6, 1 al. —Prov.: ovem lupo (Gr. kataleipein oïn en lukoisi), Ter. Eun. 5, 1, 16.—

Aliquid ( aliquem, se) in aliquid (so esp. freq. in Liv.):

aliquid in alicujus fidem committere,

Ter. Hec. 1, 2, 34; cf. Liv. 30, 14, 4:

se in id conclave,

Cic. Rosc. Am. 23, 64:

se in conspectum populi Romani,

id. Verr. 2, 4, 11, § 26; cf. Pompei. ap. Cic. Att. 8, 12, C, 2:

se in senatum,

Cic. Q. Fr. 3, 2, 2; id. Ac. 2, 21, 68:

summae fuisse dementiae dubiā spe impulsum certum in periculum se committere,

id. Inv. 2, 8, 27:

rem in casum ancipitis eventus,

Liv. 4, 27, 6; cf.:

duos filios in aleam ejus casus,

id. 40, 21, 6:

rem in aciem,

id. 3, 2, 12; cf.:

se in aciem,

id. 7, 26, 11; 23, 11, 10;

rempublicam in discrimen,

id. 8, 32, 4; cf.:

rerum summam in discrimen,

id. 33, 7, 10. —

Simply alicui, or entirely absol.:

sanan' es, Quae isti committas?

in trusting to him, Plaut. Curc. 5, 2, 55:

ei commisi et credidi, Ter, Heaut. 5, 2, 13: haec cum scirem et cogitarem, commisi tamen, judices, Heio,

Cic. Verr. 2, 4, 7, § 16:

universo populo neque ipse committit neque illi horum consiliorum auctores committi recte putant posse,

id. Agr. 2, 8, 20:

venti, quibus necessario committendum existimabat,

Caes. B. C. 3, 25:

sed quoniam non es veritus concredere nobis, accipe commissae munera laetitiae,

intrusted, Prop. 1, 10, 12:

instant enim (adversarii) et saepe discrimen omne committunt, quod deesse nobis putant,

often hazard the most important advantage, Quint. 6, 4, 17:

cum senatus ei commiserit, ut videret, ne quid res publica detrimenti caperet,

Cic. Mil. 26, 70.—With de:

iste negat se de existimatione suā cuiquam nisi suis commissurum,

Cic. Verr. 2, 3, 60, § 137. —Hence, P. a. as subst.: commissum, i, n.

(Acc. to I. 3.) An undertaking, enterprise:

nec aliud restabat quam audacter commissum corrigere,

Liv. 44, 4, 8:

supererat nihil aliud in temere commisso, quam, etc.,

id. 44, 6, 14.—

(Acc. to I. 4.) A transgression, offence, fault, crime:

sacrum,

Cic. Leg. 2, 9, 22:

nisi aut quid commissi aut est causa jurgi,

Plaut. Men. 5, 2, 21:

ecquod hujus factum aut commissum non dicam audacius, sed quod, etc.,

Cic. Sull. 26, 72; cf.

turpe,

Hor. C. 3, 27, 39:

commissi praemia,

Ov. F. 4, 590.—In plur.:

post mihi non simili poenā commissa luetis,

offences, Verg. A. 1, 136; so,

fateri,

Stat. S. 5, 5, 5:

improba,

Claud. Rapt. Pros. 2, 304.—

Jurid. Lat., an incurring of fines, a confiscation or confiscated property, Suet. Calig. 41:

in commissum cadere,

Dig. 39, 4, 16:

causa commissi,

ib. 39, 4, 16 al.; 19, 2, 61 fin.:

aliquid pro commisso tenetur,

Quint. Decl. 341.—

(Acc. to II.) That which is intrusted, a secret, trust:

enuntiare commissa,

Cic. Tusc. 2, 13, 31:

commissa celare,

Nep. Epam. 3, 2; cf. Juv. 9, 93:

commissa tacere,

Hor. S. 1, 4, 84:

prodere,

id. ib. 1, 3, 95:

retinent commissa fideliter aures,

id. Ep. 1, 18, 70:

commissum teges (corresp. with arcanum scrutaberis),

id. ib. 1, 18, 38; cf. id. A. P. 200.

com-mitto ( con-m-), mīsi, missum, 3, v. a.

Of two or more objects, to bring, join, combine into one whole; to join or put together, to connect, unite.

In gen. (rare; not in Cic.), constr. inter se, cum aliquā re, alicui, with in and acc., and with acc. only.

Inter se:

res in ordinem digestae atque inter se commissae,

Quint. 7, prooem. §

1: per nondum commissa inter se munimenta urbem intravit,

Liv. 38, 4, 8; cf. thus with inter se:

oras vulneris suturis,

Cels. 7, 19:

duo verba,

Quint. 9, 4, 33:

easdem litteras,

id. ib.:

duo comparativa,

id. 9, 3, 19.—

With cum:

costae committuntur cum osse pectoris,

Cels. 8, 1.—

With dat.:

viam a Placentiā ut Flaminiae committeret,

Liv. 39, 2, 10:

quā naris fronti committitur,

is joined to, Ov. M. 12, 315:

quā vir equo commissus erat,

id. ib. 12, 478 (of a Centaur); cf.

of Scylla: delphinum caudas utero commissa luporum,

Verg. A. 3, 428:

commissa dextera dextrae,

Ov. H. 2, 31:

medulla spinae commissa cerebro,

Cels. 8, 1:

moles, quae urbem continenti committeret,

Curt. 4, 2, 16; Flor. 1, 4, 2 Duker.—

With in and acc.:

commissa in unum crura,

Ov. M. 4, 580:

committuntur suturae in unguem,

Cels. 8, 1.—

With acc. only: barbaricam pestem navibus obtulit, commissam infabre, Pac. ap. Non. p. 40, 31 (Trag. Rel. v. 271 Rib.):

commissis operibus,

Liv. 38, 7, 10:

fidibusque mei commissa mariti moenia,

Ov. M. 6, 178:

(terra) maria committeret,

Curt. 3, 1, 13; 7, 7, 14:

noctes duas,

Ov. Am. 1, 13, 46; cf.: nocte commissā. Sen. Herc. Oet. 1698:

commissa corpore toto,

Ov. M. 4, 369; Lucil. ap. Non. p. 248, 25: cervix committitur primo [p. 380] artu, Val. Fl. 4, 310:

domus plumbo commissa,

patched, Juv. 14, 310.—

In partic., to set or bring men or animals together in a contest or fight, as competitors, etc., to set together, set on (freq. in Suet.;

elsewhere rare): pugiles Latinos cum Graecis,

Suet. Aug. 45:

quingenis peditibus, elephantis vicenis, tricenis equitibus hinc et inde commissis,

id. Caes. 39; id. Claud. 34:

camelorum quadrigas,

id. Ner. 11; Luc. 1, 97:

victores committe,

Mart. 8, 43, 3; cf. id. Spect. 28, 1:

licet Aenean Rutulumque ferocem Committas,

i.e. you describe their contest in your poem, you bring them in contact with each other, Juv. 1, 162:

eunucho Bromium committere noli,

id. 6, 378:

inter se omnes,

Suet. Calig. 56:

aequales inter se,

id. Gram. 17.—

Trop., to bring together for comparison, to compare, put together, match:

committit vates et comparat, inde Maronem, Atque aliā parte in trutinā suspendit Homerum,

Juv. 6, 436; cf. Prop. 2, 3, 21; Mart. 7, 24, 1.—

Transf., of a battle, war: proelium, certamen, bellum, etc.

To arrange a battle or contest, to enter upon, engage in, begin, join, commence, Cic. Div. 1, 35, 77:

proelii committendi signum dare,

Caes. B. G. 2, 21:

cum proelium commissum audissent,

id. ib. 7, 62:

commisso ab equitibus proelio,

id. B. C. 1, 40:

in aciem exercitum eduxit proeliumque commisit,

Nep. Eum. 3 fin.; id. Hann. 11, 3; id. Milt. 6, 3; Just. 2, 12, 7; 15, 4, 22; 22, 6, 6:

postquam eo ventum est, ut a ferentariis proelium committi posset,

Sall. C. 60, 2:

commisso proelio, diutius nostrorum militum impetum hostes ferre non potuerunt,

Caes. B. G. 4, 35; id. B. C. 1, 13; 2, 6 Kraner ad loc.:

Caesar cohortatus suos proelium commisit,

id. ib. 1, 25:

utrum proelium committi ex usu esset, necne,

id. ib. 1, 50; 1, 52; 2, 19; Nep. Milt. 5, 3:

pridie quam Siciliensem pugnam classe committeret,

Suet. Aug. 96:

avidus committere pugnam,

Sil. 8, 619:

pugnas,

Stat. Th. 6, 143:

rixae committendae causā,

Liv. 5, 25, 2:

cum vates monere eum (regem) coepit, ne committeret, aut certe differret obsidionem,

Curt. 9, 4, 27.—Of a drinking contest for a wager:

a summo septenis cyathis committe hos ludos,

Plaut. Pers. 5, 1, 19:

nondum commisso spectaculo,

Liv. 2, 36, 1:

musicum agona,

Suet. Ner. 23:

aciem,

Flor. 4, 2, 46:

commissum (bellum) ac profligatum conficere,

Liv. 21, 40, 11; 8, 25, 5; 31, 28, 1 al.; cf.:

si quis trium temporum momenta consideret, primo commissum bellum, profligatum secundo, tertio vero confectum est,

Flor. 2, 15, 2:

committere Martem,

Sil. 13, 155:

quo die ludi committebantur,

Cic. Q. Fr. 3, 4, 6:

ludos dedicationis,

Suet. Claud. 21:

ludos,

Verg. A. 5, 113.—

In gen., to maintain a contest, etc., to fight a battle, to hold, celebrate games, etc. (rare):

illam pugnam navalem... mediocri certamine commissam arbitraris?

Cic. Mur. 15, 33:

levia inde proelia per quatriduum commissa,

Liv. 34, 37, 7:

commisso modico certamine,

id. 23, 44, 5.—

Absol. (post-Aug. and rare):

contra quem Sulla iterum commisit,

Eutr. 5, 6; 9, 24; Dig. 9, 1, 1:

priusquam committeretur,

before the contest began, Suet. Vesp. 5.—

In gen.: committere aliquid, to begin any course of action, to undertake, carry on, hold (rare):

tribuni sanguine commissa proscriptio,

Vell. 2, 64 fin.:

judicium inter sicarios committitur,

Cic. Rosc. Am. 5, 11. —In part. perf.:

egregie ad ultimum in audacter commisso perseveravit,

Liv. 44, 4, 11; cf. id. ib. § 8; 44, 6, 14.—

In partic., to practise or perpetrate wrong, do injustice; to commit a crime (very freq. and class.).

With acc.:

ut neque timeant, qui nihil commiserint, et poenam semper ante oculos versari putent, qui peccaverint,

Cic. Mil. 23, 61; cf. Quint. 7, 2, 30:

commississe cavet quod mox mutare laboret,

Hor. A. P. 168:

ego etiam quae tu sine Verre commisisti, Verri crimini daturus sum,

Cic. Div. in Caecil. 11, 35:

quantum flagitii,

id. Brut. 61, 219:

tantum facinus,

id. Rosc. Am. 23, 65:

virilis audaciae facinora,

Sall. C. 25, 1:

majus delictum,

Caes. B. G. 7, 4:

nil nefandum,

Ov. M. 9, 626:

nefarias res,

Cic. Phil. 6, 1, 2:

scelus,

id. Sull. 2, 6; Dig. 48, 9, 7:

adulterium,

Quint. 7, 2, 11; 7, 3, 1:

incestum cum filio,

id. 5, 10, 19:

parricidium,

id. 7, 2, 2:

caedem,

id. 7, 4, 43; 10, 1, 12; 5, 12, 3:

sacrilegium,

id. 7, 2, 18:

fraudem,

Hor. C. 1, 28, 31.— Aliquid adversus, in, erga:

committere multa et in deos et in homines impie nefarieque,

Cic. Verr. 2, 1, 2, § 6; cf.:

in te,

Verg. A. 1, 231:

aliquid adversus populum Romanum,

Liv. 42, 38, 3:

aliquid erga te,

Cic. Att. 3, 20, 3.—

Committere contra legem, in legem, lege, to offend, sin, commit an offence:

quasi committeret contra legem,

Cic. Brut. 12, 48:

in legem Juliam de adulteriis,

Dig. 48, 5, 39; 48, 10, 13:

adversus testamentum,

ib. 34, 3, 8, § 2:

ne lege censoriā committant,

Varr. R. R. 2, 1, 16:

lege de sicariis,

Quint. 7, 1, 9. —

Absol.:

hoc si in posterum edixisses, minus esset nefarium... nemo enim committeret,

Cic. Verr. 2, 1, 43, § 110.—

With ut, to be guilty or be in fault, so that, to give occasion or cause, that, to act so as that:

id me commissurum ut patiar fieri,

Plaut. Trin. 3, 2, 78:

non committet hodie iterum ut vapulet,

Ter. Ad. 2, 1, 5:

ego nolo quemquam civem committere, ut morte multandus sit: tu, etiam si commiserit, conservandum putas,

Cic. Phil. 8, 5, 15:

committere ut accusator nominere,

id. Off. 2, 14, 50; so Liv. 25, 6, 17:

non committam, ut tibi ipse insanire videar,

Cic. Fam. 5, 5, 3; 3, 7, 3; id. Att. 1, 6, 1; 1, 20, 3; id. de Or. 2, 57, 233; id. Off. 3, 2, 6; Brut. ap. Cic. Fam. 11, 20, 1, Quint. 1, 10, 30; 5, 13, 27; Cic. Leg. 1, 13, 37.—More rare in a like sense,

With cur or quare:

Caedicius negare se commissurum, cur sibi quisquam imperium finiret,

Liv. 5, 46, 6:

neque commissum a se, quare timeret,

Caes. B. G. 1, 14.—

With inf.:

non committunt scamna facere,

Col. 2, 4, 3:

infelix committit saepe repelli,

Ov. M. 9, 632.—

Poenam, multam, etc., jurid. t. t., to bring punishment upon one ' s self by an error or fault, to incur, make one ' s self liable to it:

poenam,

Cic. Verr. 2, 3, 12, § 30; cf. Quint. 7, 4, 20; and:

committere in poenam edicti,

Dig. 2, 2, 4:

ut illam multam non commiserit,

Cic. Clu. 37, 103; Dig. 35, 1, 6 pr.—

Committi, with a definite object, to be forfeited or confiscated, as a penalty:

hereditas Veneri Erycinae commissa,

Cic. Verr. 2, 1, 10, § 27; 2, 2, 14, § 36; so,

commissae hypothecae,

id. Fam. 13, 56, 2:

commissa tibi fiducia,

id. Fl. 21, 51:

merces,

Dig. 39, 4, 11, § 2:

mancipium,

ib. 39, 14, 6:

praedia in publicum,

ib. 3, 5, 12:

hanc devotionem capitis esse commissam,

incurred, Cic. Dom. 57, 145.—

Also (mostly in jurid. Lat.) of laws, judicial regulations, promises, etc., that become binding in consequence of the fulfilment of a condition as the commission of a crime, etc.:

in civitatem obligatam sponsione commissa iratis omnibus diis,

a promise the condition of which has been fulfilled, Liv. 9, 11, 10 Weissenb. ad loc.; cf.:

hanc ego devotionem capitis mei... convictam esse et commissam putabo,

Cic. Dom. 57, 145:

si alius committat edictum,

transgresses, incurs its penalty, makes himself liable to, Dig. 37, 4, 3, § 11; cf.:

commisso edicto ab alio filio, ib. lex 8, § 4: commisso per alium edicto, ib. lex 10, § 1 al.: statim atque commissa lex est,

ib. 18, 3, 4, § 2:

committetur stipulatio,

ib. 24, 3, 56.

To place a thing somewhere for preservation, protection, care, etc.; to give, intrust, commit to, to give up or resign to, to trust (syn.: commendo, trado, credo; very freq. and class.); constr. with aliquid ( aliquem) alicui, in aliquid, or absol.

Aliquid ( aliquem, se) alicui:

honor non solum datus sed etiam creditus ac commissus,

Cic. Verr. 2, 5, 14, § 35:

nec illi (Catoni) committendum illud negotium, sed inponendum putaverunt,

id. Sest. 28, 60:

qui capita vestra non dubitatis credere, cui calceandos nemo commisit pedes?

Phaedr. 1, 14, 16:

ego me tuae commendo et committo fidei,

Ter. Eun. 5, 2, 47 (cf. id. And. 1, 5, 61):

ne quid committam tibi,

Plaut. Most. 3, 3, 21; Ter. Hec. 2, 1, 15; id. And. 3, 5, 3; cf.:

his salutem nostram, his fortunas, his liberos rectissime committi arbitramur,

Cic. Off. 2, 9, 33; id. Att. 1, 13, 1; cf. id. ib. §

4: tibi rem magnam,

id. Fam. 13, 5, 1; id. Mil. 25, 68:

quia commissi sunt eis magistratus,

id. Planc. 25, 61:

summum imperium potestatemque omnium rerum alicui,

Nep. Lys. 1 fin.:

domino rem omnem,

Hor. S. 2, 7, 67:

caput tonsori,

id. A. P. 301:

ratem pelago,

id. C. 1, 3, 11:

sulcis semina (corresp. with spem credere terrae),

Verg. G. 1, 223; cf.:

committere semen sitienti solo,

Col. 2, 8, 4:

ulcus frigori,

Cels. 6, 18, n. 2:

aliquid litteris,

Cic. Att. 4, 1, 8; so,

verba tabellis,

Ov. M. 9, 587:

vivunt commissi calores Aeoliae fidibus puellae,

Hor. C. 4, 9, 11 al.:

committere se populo, senatui, publicis praesidiis et armis (corresp. with se tradere),

Cic. Mil. 23, 61; so,

se urbi,

id. Att. 15, 11, 1:

se theatro populoque Romano,

id. Sest. 54, 116:

se proelio,

Liv. 4, 59, 2:

se pugnae,

id. 5, 32, 4:

se publico,

to venture into the streets, Suet. Ner. 26:

se neque navigationi, neque viae,

Cic. Fam. 16, 8, 1; cf. id. Phil. 12, 10, 25; id. Imp. Pomp. 11, 31:

se timidius fortunae,

id. Att. 9, 6, 4:

civilibus fluctibus,

Nep. Att. 6, 1 al. —Prov.: ovem lupo (Gr. kataleipein oïn en lukoisi), Ter. Eun. 5, 1, 16.—

Aliquid ( aliquem, se) in aliquid (so esp. freq. in Liv.):

aliquid in alicujus fidem committere,

Ter. Hec. 1, 2, 34; cf. Liv. 30, 14, 4:

se in id conclave,

Cic. Rosc. Am. 23, 64:

se in conspectum populi Romani,

id. Verr. 2, 4, 11, § 26; cf. Pompei. ap. Cic. Att. 8, 12, C, 2:

se in senatum,

Cic. Q. Fr. 3, 2, 2; id. Ac. 2, 21, 68:

summae fuisse dementiae dubiā spe impulsum certum in periculum se committere,

id. Inv. 2, 8, 27:

rem in casum ancipitis eventus,

Liv. 4, 27, 6; cf.:

duos filios in aleam ejus casus,

id. 40, 21, 6:

rem in aciem,

id. 3, 2, 12; cf.:

se in aciem,

id. 7, 26, 11; 23, 11, 10;

rempublicam in discrimen,

id. 8, 32, 4; cf.:

rerum summam in discrimen,

id. 33, 7, 10. —

Simply alicui, or entirely absol.:

sanan' es, Quae isti committas?

in trusting to him, Plaut. Curc. 5, 2, 55:

ei commisi et credidi, Ter, Heaut. 5, 2, 13: haec cum scirem et cogitarem, commisi tamen, judices, Heio,

Cic. Verr. 2, 4, 7, § 16:

universo populo neque ipse committit neque illi horum consiliorum auctores committi recte putant posse,

id. Agr. 2, 8, 20:

venti, quibus necessario committendum existimabat,

Caes. B. C. 3, 25:

sed quoniam non es veritus concredere nobis, accipe commissae munera laetitiae,

intrusted, Prop. 1, 10, 12:

instant enim (adversarii) et saepe discrimen omne committunt, quod deesse nobis putant,

often hazard the most important advantage, Quint. 6, 4, 17:

cum senatus ei commiserit, ut videret, ne quid res publica detrimenti caperet,

Cic. Mil. 26, 70.—With de:

iste negat se de existimatione suā cuiquam nisi suis commissurum,

Cic. Verr. 2, 3, 60, § 137. —Hence, P. a. as subst.: commissum, i, n.

(Acc. to I. 3.) An undertaking, enterprise:

nec aliud restabat quam audacter commissum corrigere,

Liv. 44, 4, 8:

supererat nihil aliud in temere commisso, quam, etc.,

id. 44, 6, 14.—

(Acc. to I. 4.) A transgression, offence, fault, crime:

sacrum,

Cic. Leg. 2, 9, 22:

nisi aut quid commissi aut est causa jurgi,

Plaut. Men. 5, 2, 21:

ecquod hujus factum aut commissum non dicam audacius, sed quod, etc.,

Cic. Sull. 26, 72; cf.

turpe,

Hor. C. 3, 27, 39:

commissi praemia,

Ov. F. 4, 590.—In plur.:

post mihi non simili poenā commissa luetis,

offences, Verg. A. 1, 136; so,

fateri,

Stat. S. 5, 5, 5:

improba,

Claud. Rapt. Pros. 2, 304.—

Jurid. Lat., an incurring of fines, a confiscation or confiscated property, Suet. Calig. 41:

in commissum cadere,

Dig. 39, 4, 16:

causa commissi,

ib. 39, 4, 16 al.; 19, 2, 61 fin.:

aliquid pro commisso tenetur,

Quint. Decl. 341.—

(Acc. to II.) That which is intrusted, a secret, trust:

enuntiare commissa,

Cic. Tusc. 2, 13, 31:

commissa celare,

Nep. Epam. 3, 2; cf. Juv. 9, 93:

commissa tacere,

Hor. S. 1, 4, 84:

prodere,

id. ib. 1, 3, 95:

retinent commissa fideliter aures,

id. Ep. 1, 18, 70:

commissum teges (corresp. with arcanum scrutaberis),

id. ib. 1, 18, 38; cf. id. A. P. 200.

ōbĭcĭo and objĭcĭo, jēci, jectum, 3 (cf. abicio, etc.; perf. subj. objexim, Plaut. Poen. 1, 3, 37:

objexis,

id. Cas. 2, 6, 52), v. a. [ob-jacio], to throw or put before or towards, to throw to, to hold before or out, to offer, present, expose; constr. usu. aliquid (aliquem) alicui, or simply aliquid; but sometimes also, instead of the dat., with pro aliquā re, contra, ad, in aliquid; v. the foll. passages; also with adversus; v. Liv. 2, 58, 5 Drak. (syn. oppono).

Lit.:

ei nos Glaucomam ob oculos obiciemus,

Plaut. Mil. 2, 1, 70:

si alia quae obiciant non habuerint,

Varr. R. R. 2, 4, 15:

cibum canibus,

Plin. 8, 40, 61, § 145:

parricidae corpus feris,

Cic. Rosc. Am. 26:

offam (Cerbero),

Verg. A. 6, 420:

pisces diripiunt carnes objectas,

Plin. 32, 2, 8, § 17 (Jan, abiectas): argentum, to throw to one, Ter. Phorm. 5, 2, 4.—Esp., to throw to the wild beasts in the circus:

aliquem feris,

Cic. Rosc. Am. 26, 71; Suet. Calig. 27; Amm. 14, 2; 20, 5 et saep.:

vivos homines laniandos obicere,

Suet. Ner. 37:

florem veteris vini naribus,

to hold before, present to, Plaut. Curc. 1, 2, 1; 4, 2, 45; Varr. R. R. 2, 5, 17:

si tale visum objectum est a deo dormienti,

brought before, presented to, Cic. Ac. 2, 16, 49; cf. id. Div 1, 16, 30; id. Ac. 2, 15, 48:

huic (sicae) ego vos obici pro me non sum passus,

to be exposed, id. Mil. 14, 37:

exercitum tantae magnitudinis flumini,

Caes. B. C. 1, 64, 4:

ne objexis manum,

don't raise your hand, Plaut. Cas. 2, 6, 52. —

In partic., to throw or place before by way of defence or hinderance; to cast in the way, set against, oppose:

Alpium vallum contra ascensum transgressionemque Gallorum... obicio et oppono,

Cic. Pis. 33, 81:

carros pro vallo,

Caes. B. G. 1, 26:

ericium portis,

id. B. C. 3, 67:

faucibus portūs navem submersam,

id. ib. 3, 39;

3, 66: se hostium telis,

Cic. Tusc. 1, 37, 89:

se ei objecit,

Nep. Hann. 5, 1:

maximo aggere objecto,

Cic. Rep. 2, 6, 11.—Esp. of arms:

objecta tela perfregit,

Cic. Har. Resp. 23, 49:

scutum,

Liv. 2, 10:

hastas,

id. 36, 18:

clipeosque ad tela sinistris Protecti obiciunt,

oppose, Verg. A. 2, 444:

objecit sese ad currum,

threw himself before the chariot, id. ib. 12, 372.—

Trop.

In gen., to throw before or over, to put or bring before, to present; to give up, expose to any thing; and, in gen., to bring upon one, to impart, superinduce, cause, occasion, etc.:

noctem peccatis et fraudibus obice nubem,

Hor. Ep. 1, 16, 62:

nubem oculis,

Ov. M. 12, 32:

plerique victi et debilitati objectā specie voluptatis,

Cic. Fin. 1, 14, 47:

consulem morti,

to deliver up, abandon, id. Vatin. 9, 23:

obicitur (consulatus) contionibus seditiosorum... ad omne denique periculum,

id. Mur. 40, 87.—With ad, Cic. Fam. 6, 4, 3. —With in:

numquam me pro salute vestrā in tot ac tantas dimicationes... objecissem,

Cic. Arch. 6, 14:

obicere se in impetus profligatorum hominum,

id. ib. 6, 14. —With adversus:

se unico consule objecto adversus tribuniciam potestatem perlatam legem esse,

Liv. 2, 58, 5: qui multa Thebano populo acerba objecit funera, has brought on, i. e. caused, Plaut. Am. 1, 1, 35, moram alicui, id. Poen. 1, 3, 37; id. Trin. 5, 1, 8: ut hanc laetitiam nec opinanti primus obicerem, that I might have set before him, i. e. prepared for him, Ter. Heaut. 1, 2, 12:

alicui eam mentem, ut patriam prodat,

to suggest, Liv. 5, 15:

alicui lucrum,

to procure, Plaut. Curc. 4, 2, 45:

sollicitudinem,

to cause, id. Mil. 3, 1, 29:

terrorem hosti,

Liv. 27, 1:

spem,

id. 6, 14:

furorem alicui objecit,

Cic. Rosc. Am. 14, 40:

rabiem canibus,

Verg. A. 7, 479.— Pass., to be occasioned, to befall, happen, occur to one:

mihi mala res obicitur aliqua,

Plaut. Merc. 2, 3, 5:

malum mihi obicitur,

Ter. Ad. 4, 3, 1; cf. id. Phorm. 3, 2, 18:

obicitur animo metus,

Cic. Tusc. 2, 4, 10.—

To put in the way, interpose:

omnis exceptio interponitur a reo,

Gai. Inst. 4, 119:

cui dilatoria obicitur exceptio,

id. ib. 4, 123.—

In partic., to throw out against one, to taunt, reproach, or upbraid with any thing, as a crime (cf.:

criminor, exprobro): facinora,

Plaut. Mil. 3, 1, 25:

alicui multa probra,

Cic. de Or. 2, 70, 285:

ignobilitatem alicui,

id. Phil. 3, 6, 15:

obicit mihi, me ad Baias fuisse,

id. Att. 1, 16, 10:

parcius ista viris obicienda memento,

Verg. E. 3, 7.—With quod:

Cato objecit ut probrum M. Nobiliori, quod is in provinciam poëtas duxisset,

Cic. Tusc. 1, 2, 3; id. Verr. 2, 4, 17, § 37: furta, Auct. Dom. 35, 93: eloquentiam ut vitium, Cic. ap. Sall. 8:

crimen,

Tac. A. 3, 12.—With de, to reproach one respecting, on account of any thing:

de Cispio mihi igitur obicies? etc.,

Cic. Planc. 31, 75; Brut. et Cass. ap. Cic. Fam. 11, 3, 2. —In pass.:

nam quod objectum est de pudicitiā, etc.,

Cic. Cael. 3, 6.—Hence, objec-tus, a, um, P. a.

Lying before or opposite:

insula objecta Alexandriae,

Caes. B. C. 3, 112:

silva pro nativo muro,

id. B. G. 6, 10:

flumina,

Verg. G. 3, 253:

Cyprus Syriae objecta,

Plin. 5, 31, 35, § 129.—

Exposed; constr. with dat. or ad:

objectus fortunae,

Cic. Tusc. 1, 46, 111:

invidiae,

Plin. 29, 1, 8, § 20:

ad omnes casus,

Cic. Fam. 6, 4, 3.—

Subst.: objecta, ōrum, n., charges, accusations:

de objectis non confiteri,

Cic. Dom. 35, 93:

objecta vel negare vel defendere vel minuere,

Quint. 7, 2, 29:

objecta diluere,

id. 4, 2, 26; 9, 2, 93; cf. Amm. 27, 10.

ōbĭcĭo and objĭcĭo, jēci, jectum, 3 (cf. abicio, etc.; perf. subj. objexim, Plaut. Poen. 1, 3, 37:

objexis,

id. Cas. 2, 6, 52), v. a. [ob-jacio], to throw or put before or towards, to throw to, to hold before or out, to offer, present, expose; constr. usu. aliquid (aliquem) alicui, or simply aliquid; but sometimes also, instead of the dat., with pro aliquā re, contra, ad, in aliquid; v. the foll. passages; also with adversus; v. Liv. 2, 58, 5 Drak. (syn. oppono).

Lit.:

ei nos Glaucomam ob oculos obiciemus,

Plaut. Mil. 2, 1, 70:

si alia quae obiciant non habuerint,

Varr. R. R. 2, 4, 15:

cibum canibus,

Plin. 8, 40, 61, § 145:

parricidae corpus feris,

Cic. Rosc. Am. 26:

offam (Cerbero),

Verg. A. 6, 420:

pisces diripiunt carnes objectas,

Plin. 32, 2, 8, § 17 (Jan, abiectas): argentum, to throw to one, Ter. Phorm. 5, 2, 4.—Esp., to throw to the wild beasts in the circus:

aliquem feris,

Cic. Rosc. Am. 26, 71; Suet. Calig. 27; Amm. 14, 2; 20, 5 et saep.:

vivos homines laniandos obicere,

Suet. Ner. 37:

florem veteris vini naribus,

to hold before, present to, Plaut. Curc. 1, 2, 1; 4, 2, 45; Varr. R. R. 2, 5, 17:

si tale visum objectum est a deo dormienti,

brought before, presented to, Cic. Ac. 2, 16, 49; cf. id. Div 1, 16, 30; id. Ac. 2, 15, 48:

huic (sicae) ego vos obici pro me non sum passus,

to be exposed, id. Mil. 14, 37:

exercitum tantae magnitudinis flumini,

Caes. B. C. 1, 64, 4:

ne objexis manum,

don't raise your hand, Plaut. Cas. 2, 6, 52. —

In partic., to throw or place before by way of defence or hinderance; to cast in the way, set against, oppose:

Alpium vallum contra ascensum transgressionemque Gallorum... obicio et oppono,

Cic. Pis. 33, 81:

carros pro vallo,

Caes. B. G. 1, 26:

ericium portis,

id. B. C. 3, 67:

faucibus portūs navem submersam,

id. ib. 3, 39;

3, 66: se hostium telis,

Cic. Tusc. 1, 37, 89:

se ei objecit,

Nep. Hann. 5, 1:

maximo aggere objecto,

Cic. Rep. 2, 6, 11.—Esp. of arms:

objecta tela perfregit,

Cic. Har. Resp. 23, 49:

scutum,

Liv. 2, 10:

hastas,

id. 36, 18:

clipeosque ad tela sinistris Protecti obiciunt,

oppose, Verg. A. 2, 444:

objecit sese ad currum,

threw himself before the chariot, id. ib. 12, 372.—

Trop.

In gen., to throw before or over, to put or bring before, to present; to give up, expose to any thing; and, in gen., to bring upon one, to impart, superinduce, cause, occasion, etc.:

noctem peccatis et fraudibus obice nubem,

Hor. Ep. 1, 16, 62:

nubem oculis,

Ov. M. 12, 32:

plerique victi et debilitati objectā specie voluptatis,

Cic. Fin. 1, 14, 47:

consulem morti,

to deliver up, abandon, id. Vatin. 9, 23:

obicitur (consulatus) contionibus seditiosorum... ad omne denique periculum,

id. Mur. 40, 87.—With ad, Cic. Fam. 6, 4, 3. —With in:

numquam me pro salute vestrā in tot ac tantas dimicationes... objecissem,

Cic. Arch. 6, 14:

obicere se in impetus profligatorum hominum,

id. ib. 6, 14. —With adversus:

se unico consule objecto adversus tribuniciam potestatem perlatam legem esse,

Liv. 2, 58, 5: qui multa Thebano populo acerba objecit funera, has brought on, i. e. caused, Plaut. Am. 1, 1, 35, moram alicui, id. Poen. 1, 3, 37; id. Trin. 5, 1, 8: ut hanc laetitiam nec opinanti primus obicerem, that I might have set before him, i. e. prepared for him, Ter. Heaut. 1, 2, 12:

alicui eam mentem, ut patriam prodat,

to suggest, Liv. 5, 15:

alicui lucrum,

to procure, Plaut. Curc. 4, 2, 45:

sollicitudinem,

to cause, id. Mil. 3, 1, 29:

terrorem hosti,

Liv. 27, 1:

spem,

id. 6, 14:

furorem alicui objecit,

Cic. Rosc. Am. 14, 40:

rabiem canibus,

Verg. A. 7, 479.— Pass., to be occasioned, to befall, happen, occur to one:

mihi mala res obicitur aliqua,

Plaut. Merc. 2, 3, 5:

malum mihi obicitur,

Ter. Ad. 4, 3, 1; cf. id. Phorm. 3, 2, 18:

obicitur animo metus,

Cic. Tusc. 2, 4, 10.—

To put in the way, interpose:

omnis exceptio interponitur a reo,

Gai. Inst. 4, 119:

cui dilatoria obicitur exceptio,

id. ib. 4, 123.—

In partic., to throw out against one, to taunt, reproach, or upbraid with any thing, as a crime (cf.:

criminor, exprobro): facinora,

Plaut. Mil. 3, 1, 25:

alicui multa probra,

Cic. de Or. 2, 70, 285:

ignobilitatem alicui,

id. Phil. 3, 6, 15:

obicit mihi, me ad Baias fuisse,

id. Att. 1, 16, 10:

parcius ista viris obicienda memento,

Verg. E. 3, 7.—With quod:

Cato objecit ut probrum M. Nobiliori, quod is in provinciam poëtas duxisset,

Cic. Tusc. 1, 2, 3; id. Verr. 2, 4, 17, § 37: furta, Auct. Dom. 35, 93: eloquentiam ut vitium, Cic. ap. Sall. 8:

crimen,

Tac. A. 3, 12.—With de, to reproach one respecting, on account of any thing:

de Cispio mihi igitur obicies? etc.,

Cic. Planc. 31, 75; Brut. et Cass. ap. Cic. Fam. 11, 3, 2. —In pass.:

nam quod objectum est de pudicitiā, etc.,

Cic. Cael. 3, 6.—Hence, objec-tus, a, um, P. a.

Lying before or opposite:

insula objecta Alexandriae,

Caes. B. C. 3, 112:

silva pro nativo muro,

id. B. G. 6, 10:

flumina,

Verg. G. 3, 253:

Cyprus Syriae objecta,

Plin. 5, 31, 35, § 129.—

Exposed; constr. with dat. or ad:

objectus fortunae,

Cic. Tusc. 1, 46, 111:

invidiae,

Plin. 29, 1, 8, § 20:

ad omnes casus,

Cic. Fam. 6, 4, 3.—

Subst.: objecta, ōrum, n., charges, accusations:

de objectis non confiteri,

Cic. Dom. 35, 93:

objecta vel negare vel defendere vel minuere,

Quint. 7, 2, 29:

objecta diluere,

id. 4, 2, 26; 9, 2, 93; cf. Amm. 27, 10.

ōbĭcĭo and objĭcĭo, jēci, jectum, 3 (cf. abicio, etc.; perf. subj. objexim, Plaut. Poen. 1, 3, 37:

objexis,

id. Cas. 2, 6, 52), v. a. [ob-jacio], to throw or put before or towards, to throw to, to hold before or out, to offer, present, expose; constr. usu. aliquid (aliquem) alicui, or simply aliquid; but sometimes also, instead of the dat., with pro aliquā re, contra, ad, in aliquid; v. the foll. passages; also with adversus; v. Liv. 2, 58, 5 Drak. (syn. oppono).

Lit.:

ei nos Glaucomam ob oculos obiciemus,

Plaut. Mil. 2, 1, 70:

si alia quae obiciant non habuerint,

Varr. R. R. 2, 4, 15:

cibum canibus,

Plin. 8, 40, 61, § 145:

parricidae corpus feris,

Cic. Rosc. Am. 26:

offam (Cerbero),

Verg. A. 6, 420:

pisces diripiunt carnes objectas,

Plin. 32, 2, 8, § 17 (Jan, abiectas): argentum, to throw to one, Ter. Phorm. 5, 2, 4.—Esp., to throw to the wild beasts in the circus:

aliquem feris,

Cic. Rosc. Am. 26, 71; Suet. Calig. 27; Amm. 14, 2; 20, 5 et saep.:

vivos homines laniandos obicere,

Suet. Ner. 37:

florem veteris vini naribus,

to hold before, present to, Plaut. Curc. 1, 2, 1; 4, 2, 45; Varr. R. R. 2, 5, 17:

si tale visum objectum est a deo dormienti,

brought before, presented to, Cic. Ac. 2, 16, 49; cf. id. Div 1, 16, 30; id. Ac. 2, 15, 48:

huic (sicae) ego vos obici pro me non sum passus,

to be exposed, id. Mil. 14, 37:

exercitum tantae magnitudinis flumini,

Caes. B. C. 1, 64, 4:

ne objexis manum,

don't raise your hand, Plaut. Cas. 2, 6, 52. —

In partic., to throw or place before by way of defence or hinderance; to cast in the way, set against, oppose:

Alpium vallum contra ascensum transgressionemque Gallorum... obicio et oppono,

Cic. Pis. 33, 81:

carros pro vallo,

Caes. B. G. 1, 26:

ericium portis,

id. B. C. 3, 67:

faucibus portūs navem submersam,

id. ib. 3, 39;

3, 66: se hostium telis,

Cic. Tusc. 1, 37, 89:

se ei objecit,

Nep. Hann. 5, 1:

maximo aggere objecto,

Cic. Rep. 2, 6, 11.—Esp. of arms:

objecta tela perfregit,

Cic. Har. Resp. 23, 49:

scutum,

Liv. 2, 10:

hastas,

id. 36, 18:

clipeosque ad tela sinistris Protecti obiciunt,

oppose, Verg. A. 2, 444:

objecit sese ad currum,

threw himself before the chariot, id. ib. 12, 372.—

Trop.

In gen., to throw before or over, to put or bring before, to present; to give up, expose to any thing; and, in gen., to bring upon one, to impart, superinduce, cause, occasion, etc.:

noctem peccatis et fraudibus obice nubem,

Hor. Ep. 1, 16, 62:

nubem oculis,

Ov. M. 12, 32:

plerique victi et debilitati objectā specie voluptatis,

Cic. Fin. 1, 14, 47:

consulem morti,

to deliver up, abandon, id. Vatin. 9, 23:

obicitur (consulatus) contionibus seditiosorum... ad omne denique periculum,

id. Mur. 40, 87.—With ad, Cic. Fam. 6, 4, 3. —With in:

numquam me pro salute vestrā in tot ac tantas dimicationes... objecissem,

Cic. Arch. 6, 14:

obicere se in impetus profligatorum hominum,

id. ib. 6, 14. —With adversus:

se unico consule objecto adversus tribuniciam potestatem perlatam legem esse,

Liv. 2, 58, 5: qui multa Thebano populo acerba objecit funera, has brought on, i. e. caused, Plaut. Am. 1, 1, 35, moram alicui, id. Poen. 1, 3, 37; id. Trin. 5, 1, 8: ut hanc laetitiam nec opinanti primus obicerem, that I might have set before him, i. e. prepared for him, Ter. Heaut. 1, 2, 12:

alicui eam mentem, ut patriam prodat,

to suggest, Liv. 5, 15:

alicui lucrum,

to procure, Plaut. Curc. 4, 2, 45:

sollicitudinem,

to cause, id. Mil. 3, 1, 29:

terrorem hosti,

Liv. 27, 1:

spem,

id. 6, 14:

furorem alicui objecit,

Cic. Rosc. Am. 14, 40:

rabiem canibus,

Verg. A. 7, 479.— Pass., to be occasioned, to befall, happen, occur to one:

mihi mala res obicitur aliqua,

Plaut. Merc. 2, 3, 5:

malum mihi obicitur,

Ter. Ad. 4, 3, 1; cf. id. Phorm. 3, 2, 18:

obicitur animo metus,

Cic. Tusc. 2, 4, 10.—

To put in the way, interpose:

omnis exceptio interponitur a reo,

Gai. Inst. 4, 119:

cui dilatoria obicitur exceptio,

id. ib. 4, 123.—

In partic., to throw out against one, to taunt, reproach, or upbraid with any thing, as a crime (cf.:

criminor, exprobro): facinora,

Plaut. Mil. 3, 1, 25:

alicui multa probra,

Cic. de Or. 2, 70, 285:

ignobilitatem alicui,

id. Phil. 3, 6, 15:

obicit mihi, me ad Baias fuisse,

id. Att. 1, 16, 10:

parcius ista viris obicienda memento,

Verg. E. 3, 7.—With quod:

Cato objecit ut probrum M. Nobiliori, quod is in provinciam poëtas duxisset,

Cic. Tusc. 1, 2, 3; id. Verr. 2, 4, 17, § 37: furta, Auct. Dom. 35, 93: eloquentiam ut vitium, Cic. ap. Sall. 8:

crimen,

Tac. A. 3, 12.—With de, to reproach one respecting, on account of any thing:

de Cispio mihi igitur obicies? etc.,

Cic. Planc. 31, 75; Brut. et Cass. ap. Cic. Fam. 11, 3, 2. —In pass.:

nam quod objectum est de pudicitiā, etc.,

Cic. Cael. 3, 6.—Hence, objec-tus, a, um, P. a.

Lying before or opposite:

insula objecta Alexandriae,

Caes. B. C. 3, 112:

silva pro nativo muro,

id. B. G. 6, 10:

flumina,

Verg. G. 3, 253:

Cyprus Syriae objecta,

Plin. 5, 31, 35, § 129.—

Exposed; constr. with dat. or ad:

objectus fortunae,

Cic. Tusc. 1, 46, 111:

invidiae,

Plin. 29, 1, 8, § 20:

ad omnes casus,

Cic. Fam. 6, 4, 3.—

Subst.: objecta, ōrum, n., charges, accusations:

de objectis non confiteri,

Cic. Dom. 35, 93:

objecta vel negare vel defendere vel minuere,

Quint. 7, 2, 29:

objecta diluere,

id. 4, 2, 26; 9, 2, 93; cf. Amm. 27, 10.

con-dōno, āvi, ātum, 1, v. a.

Aliquid (aliquem) alicui, to give something to one, to present, deliver up (in good prose; most freq. in Cic.; not in Quint.).

In gen.

Prop.:

pallam,

Plaut. Men. 4, 2, 94:

pateram tibi,

id. Am. 1, 3, 38:

apothecas hominibus nequissimis,

Cic. Phil. 2, 27, 67:

omnia certis hominibus (corresp. with dare),

id. Agr. 2, 6, 15:

facultas agrorum suis latronibus condonandi,

id. Phil. 5, 3, 6 Wernsd. N. cr. (cf. Zumpt, Gram. §

661): hereditatem alicui (praetor),

to adjudge, id. Verr. 2, 1, 41, § 105.—

Trop., to give up, surrender, deliver up, sacrifice, devote, bring as an offering:

aliquid dicioni, judicio potestatique alicujus permittere et condonare,

Cic. Agr. 2, 15, 39:

aliquid potentiae alicujus,

id. Fam. 5, 18, 2:

consuli totam Achaiam,

id. Dom. 23, 60:

aliquem cruci,

Plaut. Rud. 4, 4, 26:

omnes inimicitias rei publicae,

Cic. Phil. 5, 18, 50:

ne patiamini M. Caelium libidini muliebri condonatum,

id. Cael. 32, 78: ut M. Aemilius cum suā dignitate omni... vanissimae genti condonetur, id. Scaur. 22, 45; cf.:

seque vitamque suam reipublicae,

Sall. J. 79, 9:

suum dolorem ejus voluntati ac precibus,

Caes. B. G. 1, 20.—

Esp., to give a debt to one, i. e. to remit, acquit from.

Prop.:

pecunias creditas debitoribus,

Cic. Off. 2, 22, 78.—More freq.,

Trop.

To pardon, remit an offence:

ut crimen hoc nobis condonetis,

Cic. Mil. 2, 6:

uti Jugurthae scelus condonaretur,

Sall. J. 27, 2.—

To pardon, refrain from punishing a crime out of regard or favor: meam animadversionem et supplicium, quo usurus eram in eum, remitto tibi et condono, Vatin. ap. Cic. Fam. 5, 10, 2:

alterius lubidini malefacta condonare,

Sall. C. 52, 8:

tres fratres non solum sibi ipsis, neque his tot ac talibus viris, neque nobis necessariis suis, sed etiam rei publicae condonaveris,

Cic. Lig. 12, 36:

non sibi ac defensioni suae condonatum esse Oppianicum,

id. Clu. 39, 109:

datus est tibi ille, condonatus est ille,

id. Planc. 31, 75; id. Fam. 13, 73, 2:

filium sibi,

Liv. 3, 12, 8:

unum tot Claudiis deprecantibus,

id. 3, 58, 3:

Divitiaco fratri (sc. Dumnorigem),

Caes. B. G. 1, 20 fin. —

Aliquem aliquid or absol., to present one with something (only in the foll. exs.):

si quam (rem) debes, te condono,

Plaut. Bacch. 5, 2, 24; so id. Pers. 5, 2, 36:

argentum, quod habes, condonamus te,

Ter. Phorm. 5, 8, 54: aurum aliquem, Afran. ap. Non. p. 497, 29.— Pass. impers., with acc. of thing:

habeo alia multa quae nunc condonabitur,

Ter. Eun. prol. 17.

făcĭo, feci, factum, 3, v. a. and n.; in pass.: fio, factus, fieri ( imper. usually fac, but the arch form face is freq., esp. in Plaut. and Ter., as Plaut. As. prol. 4; 1, 1, 77; id. Aul. 2, 1, 30; id. Cist. 2, 1, 28; id. Ep. 1, 1, 37; 2, 2, 117; id. Most. 3, 2, 167 et saep.; Ter. And. 4, 1, 57; 4, 2, 29; 5, 1, 2; 14; id. Eun. 1, 2, 10 al.; Cato, R. R. 23, 1; 26; 32 al.; Cat. 63, 78; 79; 82; Ov. Med. fac. 60; Val. Fl. 7, 179 al.; futur. facie for faciam, Cato ap. Quint. 1, 7, 23; cf. dico, init., and the letter e:

faxo,

Plaut. Am. 1, 1, 199; 2, 1, 42; 3, 3, 17; 3, 4, 14; 5, 1, 55 et saep.; Ter. And. 5, 2, 13; id. Eun. 2, 2, 54; 4, 3, 21 al.; Verg. A. 9, 154; 12, 316; Ov. M. 3, 271; 12, 594: faxim, Enn. ap. Non. 507, 23; Plaut. Am. 1, 3, 13; id. Aul. 3, 2, 6; 3, 5, 20 al.; Ter. And. 4, 4, 14; id. Heaut. 1, 2, 13:

faxis,

Hor. S. 2, 3, 38; Sil. 15, 362: faxit, Lex Numae in Paul. ex Fest. s. v. ALIVTA, p. 6 Mull.; Fragm. XII. Tab. ap. Gell. 20, 1, 12; Plaut. Capt. 3, 4, 90; 3, 5, 54; id. Cas. 3, 5, 6 al.; Ter. Heaut. 1, 2, 24; id. Phorm. 3, 3, 21:

faximus,

Plaut. Truc. 1, 1, 40: faxitis, an old form in Liv. 23, 11, 2; 25, 12, 10; 29, 27, 3:

faxint,

Plaut. Am. 2, 1, 85; id. Aul. 2, 1, 27; 2, 2, 79 al.; Ter. Heaut. 1, 1, 109; id. Hec. 1, 2, 27; 3, 2, 19; Cic. Verr. 2, 3, 35, § 81; id. Fam. 14, 3, 3.—In pass. imper.:

fi,

Plaut. Curc. 1, 1, 87; Hor. S. 2, 5, 38; Pers. 1, 1, 39:

fite,

Plaut. Curc. 1, 1, 89 al. — Indic.: facitur, Nigid. ap. Non. 507, 15: fitur, Cato ap. Prisc. p. 789:

fiebantur,

id. ib.: fitum est, Liv. Andron. ap. Non. 475, 16.— Subj.: faciatur, Titin. ib.— Inf.: fiere, Enn. ap. Charis. p. 75 P.; Ann. v. 15, ed. Vahl.; Laev. ap. Gell. 19, 7, 10.—On the long i of fit, v. Ritschl, prol. p. 184, and cf. Plaut. Capt. prol. 25: ut fit in bello) [prob. root bha-; Sanscr. bhasas, light; Gr. pha-, in phainô, phêmi; cf. fax, facetiae, facilis, Corss. Ausspr. 1, 423.—But Curt. refers facio to root the- (strengthened THEK), Griech. Etym. p. 64], to make in all senses, to do, perform, accomplish, prepare, produce, bring to pass, cause, effect, create, commit, perpetrate, form, fashion, etc. (cf. in gen.:

ago, factito, reddo, operor, tracto): verbum facere omnem omnino faciendi causam complectitur, donandi, solvendi, judicandi, ambulandi, numerandi,

Dig. 50, 16, 218.

In gen.

With acc.: ut faber, cum quid aedificaturus est, non ipse facit materiam, sed ea utitur, quae sit parata, etc.... Quod si non est a deo materia facta, ne terra quidem et aqua et aer et ignis a deo factus est, Cic. N. D. Fragm. ap. Lact. 2, 8 (Cic. ed. Bait. 7, p. 121):

sphaera ab Archimede facta,

Cic. Rep. 1, 14:

fecitque idem et sepsit de manubiis comitium et curiam,

id. ib. 2, 17:

aedem,

id. ib. 2, 20:

pontem in Arari faciundum curat,

Caes. B. G. 1, 13, 1:

castra,

id. ib. 1, 48, 2; Cic. Fam. 15, 4, 4:

faber vasculum fecit,

Quint. 7, 10, 9:

classem,

Caes. B. G. 4, 21, 4:

cenas et facere et obire,

Cic. Att. 9, 13, 6:

ignem lignis viridibus,

id. Verr. 2, 1, 17, § 45:

poema,

to compose, id. Pis. 29, 70:

carmina,

Juv. 7, 28:

versus,

id. 7, 38:

sermonem,

Cic. Fam. 9, 8, 1; cf.

litteram,

id. Ac. 2, 2, 6: ludos, to celebrate, exhibit = edere, id. Rep. 2, 20; id. Att. 15, 10;

also i. q. ludificari,

Plaut. Capt. 3, 4, 47:

sementes,

i. e. to sow, Caes. B. G. 1, 3, 1:

messem,

Col. 2, 10, 28:

pecuniam,

to make, acquire, Cic. Verr. 2, 2, 6, § 17:

manum (with parare copias),

to collect, prepare, id. Caecin. 12, 33; so,

cohortes,

Caes. B. C. 3, 87, 4:

exercitum,

Vell. 2, 109, 2; and:

auxilia mercede,

Tac. A. 6, 33:

iter,

Cic. Att. 3, 1; id. Planc. 26, 65; id. Div. 1, 33, 73 et saep.; cf.

also the phrases: aditum sibi ad aures,

Quint. 4, 1, 46:

admirationem alicujus rei alicui,

to excite, Liv. 25, 11, 18; Sen. Ep. 115:

aes alienum,

Cic. Att. 13, 46, 4; Liv. 2, 23, 5; Sen. Ep. 119, 1:

alienationem disjunctionemque,

Cic. Lael. 21, 76:

animum alicui,

Liv. 25, 11, 10:

arbitrium de aliquo,

to decide, Hor. C. 4, 7, 21;

opp. arbitrium alicui in aliqua re,

i. e. to leave the decision to one, Liv. 43, 15, 5:

audaciam hosti,

id. 29, 34, 10:

audientiam orationi,

Cic. Div. in Caecil. 13, 42:

auspicium alicui,

Liv. 1, 34, 9; Hor. Ep. 1, 1, 86:

auctoritatem,

Cic. de Imp. Pomp. 15, 43:

bellum,

Cic. Off. 1, 11, 35; Caes. B. G. 3, 29, 2:

multa bona alicui,

Plaut. Poen. 5, 4, 46:

castra,

to pitch, Tac. H. 5, 1:

caulem,

to form, Col. Arb. 54:

clamores,

to make, raise, Cic. Brut. 95, 326:

cognomen alicui,

to give, Liv. 1, 3, 9:

commercium sermonis,

id. 5, 15, 5:

concitationes,

Caes. B. C. 3, 106 fin.:

conjurationes,

to form, id. B. G. 4, 30 fin.:

consuetudinem alicui cum altero,

Cic. Fam. 13, 23, 1:

consilia alicui,

Liv. 35, 42, 8:

contentionem cum aliquo,

Cic. Off. 1, 38, 137:

controversiam,

to occasion, id. Or. 34, 121:

convicium magnum alicui,

id. Fam. 10, 16, 1:

copiam pugnandi militibus,

Liv. 7, 13, 10:

corpus,

to grow fat, corpulent, Cels. 7, 3 fin.; Phaedr. 3, 7, 5:

curam,

Tac. A. 3, 52:

damnum,

to suffer, Cic. Brut. 33, 125:

detrimentum,

id. Verr. 2, 4, 9, § 20:

desiderium alicujus, rei alicui,

Liv. 3, 34, 7; 7, 24, 10:

dicta,

Ov. F. 2, 375; 3, 515:

difficultatem,

Quint. 10, 3, 10 and 16:

discordiam,

to cause, Tac. H. 3, 48:

discrimen,

Quint. 7, 2, 14; 11, 1, 43:

disjunctionem (with alienationem),

Cic. Lael. 21, 76:

dolorem alicui,

id. Att. 11, 8, 2:

dulcedinem,

Sen. Ep. 111:

eloquentiam alicui (ira),

Quint. 6, 2, 26:

epigramma,

to write, Cic. Arch. 10, 25:

errorem,

Sen. Ep. 67:

eruptiones ex oppido,

Caes. B. C. 2, 2, 5:

exemplum,

Quint. 5, 2, 2: exempla = edere or statuere, Plaut. Most. 5, 1, 66. exercitum, to raise, muster, Tac. A. 6, 33:

exspectationem,

Quint. 9, 2, 23:

facinus,

Plaut. Bacch. 4, 9, 1; Cic. Fin. 2, 29, 95; Tac. A. 12, 31:

facultatem recte judicandi alicui,

Cic. Verr. 2, 2, 73, § 179:

fallaciam,

Ter. And. 1, 8, 7:

famam ingenii,

Quint. 11, 2, 46:

fastidium,

Liv. 3, 1, 7:

favorem alicui,

id. 42, 14, 10; Quint. 4, 1, 33:

fidem alicui,

Cic. Cat. 3, 2, 4; id. Att. 7, 8, 1; Quint. 6, 2, 18:

finem,

Cic. Att. 16, 16, 16; id. Rep. 2, 44:

formidinem,

to excite, Tac. H. 3, 10:

fortunam magnam (with parare),

Liv. 24, 22, 9:

fraudem,

Plaut. Mil. 2, 2, 9; Cic. Att. 4, 12:

fugam fecerunt, stronger than fugerunt,

Liv. 8, 9, 12 Weissenb.; Sall. J. 53, 3;

but: cum fugam in regia fecisset (sc. ceterorum),

Liv. 1, 56, 4; so,

fugam facere = fugare,

id. 21, 5, 16; 21, 52, 10:

fugam hostium facere,

id. 22, 24, 8; 26, 4, 8 al.:

gestum vultu,

Quint. 11, 3, 71:

gradum,

Cic. de Or. 2, 61, 249; id. Verr. 2, 2, 1, § 3; Quint. 3, 6, 8:

gratiam alicujus rei,

Liv. 3, 56, 4; 8, 34, 3:

gratulationem alicui,

Cic. Fam. 11, 18, 3; Sen. Ep. 6:

gratum alicui,

Ter. Eun. 4, 4, 56; Cic. Rep. 1, 21; cf.:

gratissimum alicui,

id. Fam. 7, 21 fin.:

histrioniam,

Plaut. Am. prol. 152:

homicidium,

to commit, Quint. 5, 9, 9:

hospitium cum aliquo,

Cic. Balb. 18, 42:

imperata,

Caes. B. G. 2, 3, 3:

impetum in hostem,

Cic. Fin. 1, 10, 34; Liv. 25, 11, 2:

incursionem,

Liv. 3, 38, 3:

indicium,

Cic. Verr. 2, 1, 57, § 150:

inducias,

id. Phil. 8, 7, 20:

initium,

to begin, id. Agr. 2, 29, 79; cf.:

initia ab aliquo,

id. Rep. 1, 19:

injuriam,

id. ib. 3, 14 (opp. accipere); Caes. B. G. 1, 36, 4; Quint. 3, 6, 49; 10, 1, 115:

insidias alicui,

Cic. Mil. 9, 23:

iram,

Quint. 6, 1, 14:

jacturam,

Cic. Off. 3, 23, 89; id. Fin. 2, 24, 79; Caes. B. G. 7, 77, 7:

judicium,

Cic. Att. 7, 23, 2:

judicatum,

to execute, id. Fl. 20, 48:

jus alicui,

Liv. 32, 13, 6:

jussa,

Ov. F. 1, 379:

laetitiam,

Cic. Fin. 1, 7, 25:

largitiones,

id. Tusc. 3, 20, 48:

locum poetarum mendacio,

Curt. 3, 1, 4:

locum alicui rei,

Cels. 2, 14 fin.; 7, 4, 3; Curt. 4, 11, 8; Sen. Ep. 91, 13 et saep.:

longius,

Cic. Leg. 1, 7, 22 al.:

valde magnum,

id. Q. Fr. 1, 2, 2, § 7:

medicinam alicui,

to administer, id. Fam. 14, 7:

memoriam,

Quint. 11, 2, 4:

mentionem,

Cic. Q. Fr. 2, 11, 2:

metum,

to excite, Tac. A. 6, 36:

turbida lux metum insidiarum faciebat,

suggested, Liv. 10, 33, 5:

metum alicui,

id. 9, 41, 11:

missum aliquem,

Cic. Verr. 2, 3, 58, § 134:

modum irae,

Liv. 4, 50, 4:

moram,

Cic. Att. 16, 2, 1; Plaut. Most. 1, 1, 72:

morem alicujus rei sibi,

Liv. 35, 35, 13:

motus,

id. 28, 46, 8: multam alicui, Cato ap. Gell. 11, 1, 6:

munditias,

id. R. R. 2, 4:

mutationem,

Cic. Sest. 12, 27; id. Off. 1, 33, 120:

multa alicui,

id. Q. Fr. 3, 1, 5, § 16:

naufragium,

to suffer, id. Fam. 16, 9, 1:

negotium alicui,

to give to do, make trouble for, Quint. 5, 12, 13; Just. 21, 4, 4:

nomen alicui,

Liv. 8, 15, 8; cf.

nomina,

to incur debts, Cic. Off. 3, 14, 59:

odium vitae,

Plin. 20, 18, 76, § 199:

officium suum,

Ter. Phorm. 4, 5, 12:

omnia amici causa,

Cic. Lael. 10, 35; id. Fam. 5, 11, 2:

opinionem alicui,

id. Div. in Caecil. 14, 45:

orationem,

id. de Or. 1, 14, 63; id. Brut. 8, 30; id. Or. 51, 172:

otia alicui,

to grant, Verg. E. 1, 6:

pacem,

to conclude, Cic. Off. 3, 30, 109:

pecuniam ex aliqua re,

id. Verr. 2, 2, 6, § 17:

periculum,

Ter. Eun. 3, 2, 23; id. Heaut. 2, 1, 9; Tac. A. 13, 33; 16, 19; Sall. C. 33, 1: perniciem alicui, to cause, = parare, Tac. H. 2, 70:

planum,

Cic. Rosc. Am. 19, 54:

potestatem,

id. Cat. 3, 5, 11; id. Rep. 2, 28:

praedam,

Caes. B. G. 4, 34, 5; Cic. Verr. 2, 1, 60, § 156; Plaut. Poen. 3, 6, 8:

praedas ab aliquo,

Nep. Chabr. 2, 2:

proelium,

to join, Caes. B. G. 1, 13; Cic. Deiot. 5, 13; Liv. 25, 1, 5; Tac. H. 4, 79; id. A. 12, 40:

promissum,

Cic. Off. 3, 25, 95:

pudorem,

Liv. 3, 31, 3:

ratum,

id. 28, 39, 16:

rem,

Ter. Ad. 2, 2, 12:

reum,

to accuse, Cic. Verr. 2, 2, 38: risum, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 9, 1; Quint. 6, 1, 40; 48:

scelus,

to commit, Tac. H. 1, 40:

securitatem alicui,

Liv. 36, 41, 1:

sermonem,

Cic. Verr. 2, 1, 26, § 66:

significationem ignibus,

Caes. B. G. 2, 33, 3:

silentium,

Liv. 24, 7, 12:

somnum,

to induce, Juv. 3, 282:

spem,

Cic. Att. 3, 16; Liv. 30, 3, 7:

spiritus,

id. 30, 11, 3:

stercus,

Col. 2, 15:

stipendia,

Sall. J. 63, 3; Liv. 3, 27, 1; 5, 7, 5:

stomachum alicui,

Cic. Att. 5, 11, 2; id. Fam. 1, 9, 10:

suavium alicui,

Plaut. As. 4, 1, 53:

suspicionem,

Cic. Fl. 33, 83:

taedium alicujus rei,

Liv. 4, 57, 11:

terrorem iis,

to inflict, id. 10, 25, 8:

timorem,

to excite, id. 6, 28, 8:

mihi timorem,

Cic. Fam. 10, 18, 2:

totum,

Dig. 28, 5, 35:

transitum alicui,

Liv. 26, 25, 3:

turbam,

Ter. Eun. 4, 1, 2:

urinam,

Col. 6, 19:

usum,

Quint. 10, 3, 28:

vadimonium,

Cic. Quint. 18, 57:

verbum, verba,

to speak, talk, id. Verr. 2, 4, 65, § 147:

verbum,

to invent, id. Fin. 3, 15, 51:

versus,

id. Q. Fr. 3, 5:

vestigium,

id. Rab. Post. 17, 47: viam [p. 717] sibi, Liv. 3, 5, 6:

vim alicui or in aliquem,

id. 38, 24, 4; 3, 5, 5:

vires,

to get, acquire, Quint. 10, 3, 3:

vitium,

Cic. Top. 3, 15 al. —

With ut, ne, quin, or the simple subj.:

faciam, ut ejus diei locique meique semper meminerit,

Plaut. Capt. 4, 2, 20:

facere ut remigret domum,

id. Pers. 4, 6, 3; id. Capt. 3, 4, 78; 4, 2, 77:

ea, quantum potui, feci, ut essent nota nostris,

Cic. Ac. 1, 2, 8:

facito, ut sciam,

id. Att. 2, 4, 4:

non potuisti ullo modo facere, ut mihi illam epistolam non mitteres,

id. ib. 11, 21, 1:

si facis ut patriae sit idoneus,

Juv. 14, 71:

ut nihil ad te dem litterarum facere non possum,

Cic. Ac. 8, 14, 1; for which, with quin:

facere non possum, quin ad te mittam,

I cannot forbear sending, id. ib. 12, 27, 2:

fecisti, ut ne cui maeror tuus calamitatem afferret,

id. Clu. 60, 168:

fac, ne quid aliud cures,

id. Fam. 16, 11, 1:

domi assitis, facite,

Ter. Eun. 3, 2, 53:

fac fidele sis fidelis,

Plaut. Capt. 2, 3, 79:

fac cupidus mei videndi sis,

Cic. Fam. 5, 21, 5:

fac cogites,

id. ib. 11, 3, 4.—In pass.:

fieri potest, ut recte quis sentiat, etc.,

Cic. Tusc. 1, 3, 6: potest fieri, ut iratus dixerit, etc., Crass. ap. Cic. de Or. 2, 70, 285:

nec fieri possit, ut non statim alienatio facienda sit,

id. Lael. 21, 76; so with ut non, id. Verr. 2, 2, 77, § 190 (Zumpt, Gram. § 539).—

With inf. = efficere, curare, to cause (rare):

nulla res magis talis oratores videri facit,

Cic. Brut. 38, 142; Pall. 6, 12:

aspectus arborum macrescere facit volucres inclusas,

Varr. R. R. 3, 5, 3; Sall. Fragm. ap. Sen. Ep. 114:

qui nati coram me cernere letum Fecisti,

Verg. A. 2, 539; Ov. H. 17, 174:

mel ter infervere facito,

Col. 12, 38, 5 (perh. also in Ov. H. 6, 100, instead of favet, v. Loers. ad h. l.; cf. infra, B. 4.).—

Absol.:

ego plus, quam feci, facere non possum,

Cic. Fam. 11, 14, 3:

faciam, ut potero, Laeli,

id. de Sen. 3, 7; cf. id. Rep. 1, 24:

noli putare, pigritia me facere, quod non mea manu scribam,

id. Att. 16, 15, 1; so,

facere = hoc or id facere,

Lucr. 4, 1112 (cf. Munro ad loc.); 1153: vereor ne a te rursus dissentiam. M. Non facies, Quinte, Cic. Leg. 3, 15, 33;

so after scribam,

id. Att. 16, 16, 15:

nominaverunt,

id. Rep. 2, 28, 50;

after disserere: tu mihi videris utrumque facturus,

id. ib. 2, 11, 22;

after fingere: ut facit apud Platonem Socrates,

id. ib.:

necesse erit uti epilogis, ut in Verrem Cicero fecit,

Quint. 6, 1, 54:

qui dicere ac facere doceat,

id. 2, 3, 11:

faciant equites,

Juv. 7, 14; Liv. 42, 37, 6:

petis ut libellos meos recognoscendos curem. Faciam,

Plin. Ep. 4, 26, 1; 5, 1, 4 et saep. (cf. the use of facio, as neutr., to resume or recall the meaning of another verb, v. II. E. infra; between that use and this no line can be drawn).

In partic.

With a double object, to make a thing into something, to render it something:

senatum bene firmum firmiorem vestra auctoritate fecistis,

Cic. Phil. 6, 7, 18:

te disertum,

id. ib. 2, 39 fin.:

iratum adversario judicem,

id. de Or. 1, 51, 220:

heredem filiam,

to appoint, constitute, id. Verr. 2, 1, 43, § 111:

aliquem regem,

Just. 9, 6:

aliquem ludos,

Plaut. Aul. 2, 2, 75:

aliquem absentem rei capitalis reum,

Cic. Verr. 2, 2, 38, § 93:

animum dubium,

id. de Imp. Pomp. 10, 27:

injurias irritas,

id. Verr. 2, 2, 26, § 63:

vectigalia sibi deteriora,

Caes. B. G. 1, 36, 4:

hi consules facti sunt,

Cic. de Sen. 5, 14:

disciplina doctior facta civitas,

id. Rep. 2, 19:

di ex hominibus facti,

id. ib. 2, 10; cf.:

tua virtute nobis Romanos ex amicis amicissimos fecisti,

Sall. J. 10, 2.—In pass.:

quo tibi sumere depositum clavum fierique tribuno?

to become a tribune, Hor. S. 1, 6, 25.—

to value, esteem, regard a person or thing in any manner (like the Engl. make, in the phrase to make much of).—Esp. with gen. pretii:

in quo perspicere posses, quanti te, quanti Pompeium, quem unum ex omnibus facio, ut debeo, plurimi, quanti Brutum facerem,

Cic. Fam. 3, 10, 2:

te quotidie pluris feci,

id. ib. 3, 4, 2:

voluptatem virtus minimi facit,

id. Fin. 2, 13, 42:

dolorem nihili facere,

to care nothing for, to despise, id. ib. 27, 88:

nihili facio scire,

Plaut. Pers. 2, 2, 42:

negat se magni facere, utrum, etc.,

Quint. 11, 1, 38:

parum id facio,

Sall. J. 85, 31: si illi aliter nos faciant quam aequum sit. Plaut. Stich. 1, 1, 43.—

With gen., to make a thing the property of a person, subject it to him: omnia, quae mulieris fuerunt, viri fiunt, Cic. Top. 4, 23.—Esp.: facere aliquid dicionis alicujus, to reduce to subjection under a person or power:

omnem oram Romanae dicionis fecit,

Liv. 21, 60, 3:

dicionis alienae facti,

id. 1, 25, 13; 5, 27, 14; cf.: ut munus imperii beneficii sui faceret, to make it ( seem) his own bounty, Just. 13, 4, 9:

ne delecto imperatore alio sui muneris rempublicam faceret,

Tac. A. 15, 52.—

To represent a thing in any manner, to feign, assert, say. —Constr. with acc. and adj. or part., or with acc. and inf.

Acc. and part.:

in eo libro, ubi se exeuntem e senatu et cum Pansa colloquentem facit,

id. Brut. 60, 218:

Xenophon facit... Socratem disputantem,

id. N. D. 1, 12, 31; cf.:

ejus (Socratis) oratio, qua facit eum Plato usum apud judices,

id. Tusc. 1, 40 fin. al.—

Acc. and inf.:

qui nuper fecit servo currenti in via decesse populum,

Ter. Heaut. prol. 31:

fecerat et fetam procubuisse lupam,

Verg. A. 8, 630; cf. Ov. M. 6, 109, v. Bach ad h. l.:

poetae impendere apud inferos saxum Tantalo faciunt,

Cic. Tusc. 4, 16, 35:

quem (Herculem) Homerus apud inferos conveniri facit ab Ulixe,

id. N. D. 3, 16, 41:

Plato construi a deo mundum facit,

id. ib. 1, 8, 19:

Plato Isocratem laudari fecit a Socrate,

id. Opt. Gen. 6, 17; id. Brut. 38, 142:

M. Cicero dicere facit C. Laelium,

Gell. 17, 5, 1:

caput esse faciunt ea, quae perspicua dicunt,

Cic. Fia. 4, 4, 8, v. Madv. ad h. l.—

In double construction:

Polyphemum Homerus cum ariete colloquentem facit ejusque laudare fortunas,

Cic. Tusc. 5, 39 fin. —

To make believe, to pretend:

facio me alias res agere,

Cic. Fam. 15, 18:

cum verbis se locupletem faceret,

id. Fl. 20:

me unum ex iis feci, qui, etc.,

id. Planc. 27, 65.—

Hypothetically in the imper. fac, suppose, assume:

fac, quaeso, qui ego sum, esse te,

Cic. Fam. 7, 23, 1; cf.:

fac potuisse,

id. Phil. 2, 3, 5:

fac animos non remanere post mortem,

id. Tusc. 1, 34, 82; 1, 29, 70:

fac velit,

Stat. Ach. 2, 241:

fac velle,

Verg. A. 4, 540.—

In mercant. lang., to practise, exercise, follow any trade or profession:

cum mercaturas facerent,

Cic. Verr. 2, 5, 28, § 72:

naviculariam,

id. ib. 2, 5, 18, §

46: argentariam,

id. ib. 2, 5, 49, § 155; id. Caecin. 4, 10:

topiariam,

id. Q. Fr. 3, 1, 2, § 5:

haruspicinam,

id. Fam. 6, 18, 1:

praeconium,

id. ib.; so,

piraticam,

id. Post. Red. in Sen. 5, 11:

medicinam,

Phaedr. 1, 14, 2.—

In relig. lang., like the Gr. rhezein, to perform or celebrate a religious rite; to offer sacrifice, make an offering, to sacrifice:

res illum divinas apud eos deos in suo sacrario quotidie facere vidisti,

Cic. Verr. 2, 4, 8, § 18:

sacra pro civibus,

id. Balb. 24, 55:

sacrificium publicum,

id. Brut. 14, 56.— Absol.:

a sacris patriis Junonis Sospitae, cui omnes consules facere necesse est, consulem avellere,

Cic. Mur. 41, 90.—With abl.:

cum faciam vitula pro frugibus,

Verg. E. 3, 77:

catulo,

Col. 2, 22, 4.— Pass. impers.:

cum pro populo fieret,

Cic. Att. 1, 13, 3:

quibus diis decemviri ex libris ut fieret, ediderunt,

Liv. 37, 3, 5.—

In gram., to make, form in inflecting:

cur aper apri et pater patris faciat?

Quint. 1, 6, 13; so id. 14; 15; 27; cf.:

sic genitivus Achilli et Ulixi fecit,

id. 1, 5, 63; 1, 6, 26:

eadem (littera) fecit ex duello bellum,

id. 1, 4, 15.—

In late Lat., (se) facere aliquo, to betake one's self to any place:

intra limen sese facit,

App. 5, p. 159, 25;

without se: homo meus coepit ad stelas facere,

Petr. 62:

ad illum ex Libya Hammon facit,

Tert. Pall. 3.—

Peculiar phrases.

Quid faciam (facias, fiet, etc.), with abl., dat., or (rare) with de, what is to be done with a person or thing? quid hoc homine facias? Cic. Sest. 13, 29; id. Verr. 2, 2, 16, § 40:

nescit quid faciat auro,

Plaut. Bacch. 2, 3, 100:

quid tu huic homini facias?

Cic. Caecin. 11, 30; cf.:

quid enim tibi faciam,

id. Att. 7, 3, 2: quid faceret huic conclusioni, i. e. how should he refute, etc., id. Ac. 2, 30, 96:

quid facias illi?

Hor. S. 1, 1, 63:

miserunt Delphos consultum quidnam facerent de rebus suis,

Nep. Them. 2: quid fecisti scipione? what have you done with the stick? or, what has become of it? Plaut. Cas. 5, 4, 6; cf. id. ib. 5, 4, 9.—In pass.:

quid Tulliola mea fiet?

Cic. Fam. 14, 4, 3:

quid illo fiet? quid me?

id. Att. 6, 1, 14:

quid fiet artibus?

id. Ac. 2, 33, 107:

quid mihi fiet?

Ov. A. A. 1, 536:

quid de illa fiet fidicina igitur?

Plaut. Ep. 1, 2, 48: de fratre quid fiet? Ter. Ad. 5, 9, 39.— Absol.:

quid faciat Philomela? fugam custodia claudit?

Ov. M. 6, 572:

quid facerem? neque servitio me exire licebat, etc.,

Verg. E. 1, 41 al. —

Fit, factum est aliquo or aliqua re, it happens to, becomes of a person or thing:

volo Erogitare, meo minore quid sit factum filio,

Plaut. Capt. 5, 1, 32:

nec quid deinde iis (elephantis) factum sit, auctores explicant,

Plin. 8, 6, 6, § 17:

quid eo est argento factum?

Plaut. Most. 3, 1, 106.—Hence,

Esp., si quid factum sit aliquo, if any thing should happen to one (i. q. si quid acciderit humanitus), euphemistically for if one should die:

si quid eo factum esset, in quo spem essetis habituri?

Cic. de Imp. Pomp. 20, 59; cf.:

eum fecisse aiunt, sibi quod faciendum fuit,

Plaut. Poen. 5, 1, 23. —

Ut fit, as it usually happens, as is commonly the case:

praesertim cum, ut fit, fortuito saepe aliquid concluse apteque dicerent,

Cic. Or. 53, 177:

queri, ut fit, incipiunt,

id. Verr. 2, 2, 23, § 56:

dum se uxor, ut fit, comparat,

id. Mil. 10, 28:

fecit statim, ut fit, fastidium copia,

Liv. 3, 1, 7.—

Fiat, an expression of assent, so be it! very good! fiat, geratur mos tibi, Plaut. Ps. 1, 5, 146; id. As. 1, 1, 27; id. Am. 2, 2, 138; id. Most. 4, 3, 44 al.—

Dictum ac factum, no sooner said than done, without delay, at once; v. dictum under dico, A. d.—

In certain phrases the ellipsis of facere is common, e. g. finem facere:

Quae cum dixisset, Cotta finem,

Cic. N. D. 3, 40, 94; id. Fin. 4, 1 init. —With nihil aliud quam, quid alium quam, nihil praeterquam, which often = an emphatic Engl. only (but not in Cic.):

Tissaphernes nihil aliud quam bellum comparavit,

Nep. Ages. 2:

per biduum nihil aliud quam steterunt parati,

Liv. 34, 46; Suet. Caes. 20; id. Aug. 83; Liv. 2, 63; 4, 3; 3, 26.—So with nihil amplius quam, nihil prius quam, nihil minus quam, Liv. 26, 20; 35, 11; Suet. Dom. 3.

With adverbs, to do, deal, or act in any manner:

recta et vera loquere, sed neque vere neque recte adhuc Fecisti umquam,

Plaut. Capt. 5, 2, 7;

v. recte under rego: bene fecit Silius, qui transegerit,

Cic. Att. 12, 24, 1:

seu recte seu perperam,

to do right or wrong, id. Quint. 8, 31:

Dalmatis di male faciant,

id. Fam. 5, 11 fin.:

facis amice,

in a friendly manner, id. Lael. 2, 9; cf.:

per malitiam,

maliciously, id. Rosc. Com. 7, 21:

humaniter,

id. Q. Fr. 2, 1, 1:

imperite,

id. Leg. 1, 1, 4:

tutius,

Quint. 5, 10, 68:

voluit facere contra huic aegre,

Ter. Eun. 4, 1, 10: bene facere, to profit, benefit (opp. male facere, to hurt, injure), Ter. Ad. 5, 8, 25; 5, 7, 19; Plaut. Most. 3, 2, 22; id. Capt. 5, 2, 23; v. also under benefacio and benefactum.—

Facere cum or ab aliquo, to take part with one, to side with one; and opp. contra (or adversus) aliquem, to take part against one:

si respondisset, idem sentire et secum facere Sullam,

Cic. Sull. 13, 36; cf.:

cum illo consulem facere,

id. Att. 6, 8, 2; and:

secum consules facere,

id. Planc. 35, 86:

auctoritatem sapientissimorum hominum facere nobiscum,

id. Caecin. 36, 104; cf.:

rem et sententiam interdicti mecum facere fatebatur,

id. ib. 28, 79:

cum veritas cum hoc faciat,

is on his side, id. Quint. 30, 91:

commune est, quod nihilo magis ab adversariis quam a nobis facit,

id. Inv. 1, 48, 90:

omnes damnatos, omnes ignominia affectos illac (a or cum Caesare) facere,

id. Att. 7, 3, 5:

quae res in civitate duae plurimum possunt, eae contra nos ambae faciunt in hoc tempore,

id. Quint. 1, 1:

neque minus eos cum quibus steterint quam adversus quos fecerint,

Nep. Eum. 8, 2:

cum aliquo non male facere,

to be on good terms with, Ov. Am. 3, 762.—

In late Lat. facere cum aliqua = vivere cum aliqua, to live in matrimony, to be married, Inscr. Orell. 4646. —

Ad aliquid, alicui, or absol., to be good or of use for any thing; to be useful, of service:

chamaeleon facit ad difficultatem urinae,

Plin. 22, 18, 21, § 46; Scrib. Comp. 122:

ad talem formam non facit iste locus,

Ov. H. 16, 190; cf. id. ib. 6, 128; id. Am. 1, 2, 16 al.:

radix coronopi coeliacis praeclare facit,

Plin. 22, 19, 22, § 48; so with dat., Plin. Val. 2, 1; Prop. 3 (4), 1, 20:

facit autem commode ea compositio, quam, etc.,

Col. 7, 5, 7; 8, 17, 13:

nec caelum, nec aquae faciunt, nec terra, nec aurae,

do not benefit me, Ov. Tr. 3, 8, 23:

mire facit in peroratione confessio,

Quint. 11, 3, 173; 171; cf. with a subject-clause: plurimum facit, totas diligenter [p. 718] nosse causas, id. 6, 4, 8: ad aliquid or alicui signifies also to suit, fit:

non faciet capiti dura corona meo,

Prop. 3, 1, 19; cf. Ov. H. 16, 189.—

Like the Gr. poiein or dran, and the Engl. to do, instead of another verb (also for esse and pati):

factum cupio (sc. id esse),

Plaut. Truc. 4, 4, 24:

factum volo,

id. Bacch. 3, 3, 91; id. Most. 3, 2, 104:

an Scythes Anacharsis potuit pro nihilo pecuniam ducere, nostrates philosophi facere non potuerunt?

Cic. Tusc. 5, 32, 90:

nihil his in locis nisi saxa et montes cogitabam: idque ut facerem, orationibus inducebar tuis,

id. Leg. 2, 1, 2; cf.:

Demosthenem, si illa pronuntiare voluisset, ornate splendideque facere potuisse,

id. Off. 1, 1 fin.; and:

cur Cassandra furens futura prospiciat, Priamus sapiens hoc idem facere nequeat?

id. Div. 1, 39, 85; so id. Ac. 2, 33, 107; id. Att. 1, 16, 13; Planc. ap. Cic. Fam. 10, 18, 2; Nep. Chabr. 3, 4; 4, 3 al.:

vadem te ad mortem tyranno dabis pro amico, ut Pythagoreus ille Siculo fecit tyranno (here also with the case of the preceding verb),

Cic. Fin. 2, 24 fin. (v. Madv. ad h. l. p. 278):

jubeas (eum) miserum esse, libenter quatenus id facit (i. e. miser est),

what he is doing, Hor. S. 1, 1, 64:

in hominibus solum existunt: nam bestiae simile quiddam faciunt (i. q. patiuntur or habent),

Cic. Tusc. 4, 14; so,

ne facias quod Ummidius quidam (= ne idem experiaris, ne idem tibi eveniat),

Hor. S. 1, 1, 94. —

Facere omitted, especially in short sentences expressing a judgment upon conduct, etc.:

at stulte, qui non modo non censuerit, etc.,

Cic. Off. 3, 27, 101.—Hence,

factus, a, um, P. a.

As adjective ante-class. and very rare:

factius nihilo facit, sc. id, i. e. nihilo magis effectum reddit,

is no nearer bringing it about, Plaut. Trin. 2, 3, 6; cf. Lorenz ad loc.—Far more freq.,

In the neutr. as subst.: factum, i ( gen. plur. factum, Enn. ap. Cic. Div. 1, 31, 66 Trag. 81), that which is done, a deed, act, exploit, achievement (syn.: res gestae, facinus).

In gen.:

depingere,

Ter. Phorm. 1, 5, 38:

facere factum,

Plaut. Truc. 2, 7, 5; id. Mil. 3, 1, 139:

dicta et facta,

Ter. Eun. 5, 4, 19; id. Heaut. 4, 5, 12:

opus facto est,

id. Phorm. 4, 5, 4:

ecquod hujus factum aut commissum non dicam audacius, sed, etc.,

Cic. Sull. 26, 72: meum factum probari abs te triumpho gaudio, Caes. ap. Cic. Att. 9, 16, A. 1;

14, 9, 2: quod umquam eorum in re publica forte factum exstitit?

id. ib. 8, 14, 2:

praeclarum atque divinum,

id. Phil. 2, 44, 114:

egregium,

id. Fam. 10, 16, 2; id. Cael. 10, 23:

factum per se improbabile,

Quint. 7, 4, 7; 6, 1, 22:

illustre,

Nep. Arist. 2, 2; cf.:

illustria et gloriosa,

Cic. Fin. 1, 11, 37:

forte,

id. Att. 8, 14, 2:

dira,

Ov. M. 6, 533:

nefanda,

id. H. 14, 16 al.; but also with the adv.:

recte ac turpiter factum,

Caes. B. G. 7, 80, 5; cf.:

multa huius (Timothei) sunt praeclare facta sed haec maxime illustria,

Nep. Timoth. 1, 2;

v. Zumpt, Gram. § 722, 2: dimidium facti, qui coepit, habet,

Hor. Ep. 1, 2, 40:

quo facto aut dicto adest opus,

Plaut. Am. 1, 1, 15 et saep.:

famam extendere factis,

Verg. A. 10, 468: non hominum video. non ego facta boum, doings, i. e. works, Ov. H. 10, 60.—

In partic., bonum factum, like the Gr. agathê tuchê, a good deed, i. e. well done, fortunate (ante-class. and post-Aug.):

bonum factum'st, edicta ut servetis mea,

Plaut. Poen. prol. 16; cf. id. ib. 44; cf.:

hoc factum est optimum, ut, etc.,

id. Ps. 1, 2, 52:

majorum bona facta,

Tac. A. 3, 40; cf. id. ib. 3, 65. —At the commencement of edicts, Suet. Caesar, 80; id. Vit. 14; Aur. Vict. Vir. Ill. 49, 17; Tert. Pudic. 1.—(But in the class. per. factum in this sense is a participle, and is construed with an adv.:

bene facta,

Sall. C. 8, 5; id. J. 85, 5; Cic. Tusc. 2, 26, 64:

recte, male facta,

id. Off. 2, 18, 62:

male facto exigua laus proponitur,

id. Leg. Agr. 2, 2, 5; id. Brut. 43, 322; Quint. 3, 7, 13; cf. Krebs, Antibarb. p. 460).—

facteon, a word jestingly formed by Cicero, after the analogy of the Greek, for faciendum: quare, ut opinor, philosophêteon, id quod tu facis, et istos consulatus non flocci facteon, Cic. Att. 1, 16, 13 Orell. N. cr. (for facteon, Ernesti has eateon).

ăpŭd ( apud down to the time of Caesar, Corp. Inscr. I. 30; I. 196; and after 45 B. C. both apud, Inscr. Orell. 206; 818, and aput, ib. 206; 15; 34; another form of apud was apor, Paul. ex Fest. p. 26 Mull. apud, Ritschl, Rib. in Trag. et Com. Rel., Mull. in Lucil., and Dietsch in Sall.; aput, Lachm., Fleck. in Plaut.; both apud and aput, Mull. in Cat. and Rib. in Verg.) [Corssen once regarded apud as connected with apisci, as juxta with jungo, Ausspr. I. p. 335, 1st ed., but afterwards, ib. 2d ed. I. p. 197, he adopted Pott's view, that it was comp. of Sanscr. api, = to, toward, near (Gr. epi), and ad, old form ar, which view the form apor favors, and thus its strict meaning would be on to, unto; v. infra, IV.]; prep. gov. acc., with, at, by, near (regularly with words denoting rest, and primarily of persons, while ad properly designates only direction, motion, extension, etc., and is chiefly used of places; the diff. between apud and penes is given in Paul. ex Fest. p. 22 Mull.: apud et penes in hoc differunt, quod alterum personam cum loco significat, alterum personam et dominium ac potestatem; v. penes, and cf. Nep. Them. 7, 2: ad ephoros Lacedaemoniorum accessit, penes quos summum imperium erat, atque apud eos (v. infra, I. B. 2. a.) contendit, etc.; and for the difference between ad and apud, cf. Lucil. 9, 58 sq. Mull.: apud se longe alid est, neque idem valet ad se: Intro nos vocat ad sese, tenet intus apud se; syn.: ad, prope, coram, inter, in with abl.; rare in early Lat.; very freq. in Plaut., less freq. in Ter., seven times in Verg., five times in Juv., three times in Catull., twice in Ov, and once in Hor. and Prop.; never in Tib. or Pers.; very freq. in Cic., the historians, and the Vulg.).

A.. In designating nearness in respect of persons, with, near: apud ipsum adstas, Att. ap. Non. p. 522, 25:

adsum apud te, genitor,

id. ib. p. 522, 32:

alteram (partem) apud me adponito,

Plaut. Trin. 4, 3, 60:

nunc hic apud te servio,

id. Capt. 2, 2, 62:

scriptorum non magnast copia apud me,

Cat. 68, 33 Mull.:

mane apud me,

Vulg. Gen. 29, 19:

Advocatum habemus apud Patrem,

ib. 1 Joan. 2, 1:

cum in lecto Crassus esset et apud eum Sulpicius sederet,

Cic. de Or. 2, 3, 12; so id. Pis. 26, and id. Rep. 3, 28.—

Esp.

a.. With a pron. or subst., apud me, te, se, aliquem, etc., with me, in my house, etc., in one's house, at the house of a person; Fr. chez moi, chez vous, chez soi, etc.:

Quis heri apud te? Naev., Com. Rel. p. 9 Rib.: dico eum esse apud me,

Plaut. Capt. 3, 2, 15; 4, 2, 73:

hic apud me hortum confodere jussi,

id. Aul. 2, 2, 66:

si commodumst, apud me, sis, volo,

Ter. Heaut. 1, 1, 110:

condixerant cenam apud me, Turp., Com. Rel. p. 108 Rib.: quid nunc virgo? Nempe apud test?

Plaut. Trin. 1, 2, 159:

Quid sibi volunt homines isti apud te?

Vulg. Num. 22, 9; ib. Matt. 26, 18:

cenabis bene apud me,

Cat. 13, 1:

apud me habitavit,

Cic. Clu. 33; id. Verr. 4, 111; 5, 77:

apud te cenavit,

id. Div. in Caecil. 58; id. Verr. 4, 49; id. Cael. 26; id. Deiot. 32:

in curia posita potius quam rure apud te, Titin., Com. Rel. p. 142 Rib.: mane apud me etiam hodie,

Vulg. Jud. 19, 9:

tenet intus apud se,

Lucil. 9, 59 Mull.:

Pompeius petiit, ut secum et apud se essem cotidie,

Cic. Att. 5, 6:

apud se fecit manere,

Vulg. Jud. 19, 7; ib. Luc. 11, 37:

de gladiis, quae apud ipsum erant deprehensa,

Cic. Cat. 3, 10:

Cum postridie apud eundem ventum exspectans manerem,

id. Phil. 1, 8:

mansit apud eum quattuor mensibus,

Vulg. Jud. 19, 2; ib. Act. 28, 14:

apud quem deversatus es,

Cic. Verr. 4, 37: apud nympham Calypsonem, Liv. And. ap. Prisc. p. 685 (cf. Hom. Od. 4, 557: Numphês en megaroisi Kalupsous):

habitasti apud Heium Messanae,

Cic. Verr. 4, 18; id. Cael. 51:

Fuisti apud Laecam illa nocte,

id. Cat. 1, 4, 9; id. de Or. 1, 22, 104; id. Att. 1, 8:

apud Ostorium Scapulam epulatur,

Tac. A. 14, 48:

apud Cornelium Primum juxta Velabrum delituit,

id. H. 3, 74; 1, 14:

Factum est, ut moraretur apud Simonem quendam,

Vulg. Act. 9, 43:

invenient hominem apud sororem tuam occultantem se,

Cic. Dom. 83:

qui apud te esset eductus,

id. Quinct. 69:

apud quem erat educatus,

id. Lael. 20, 75:

cum alter ejus filius apud matrem educaretur,

id. Clu. 27:

disciplina C. Cassii, apud quem educatus erat,

Tac. A. 15, 52:

se apud Q. Mucium jus civile didicisse,

id. Or. 30:

apud eosdem magistratus institutus,

Suet. Calig. 24:

servorum manus tamquam apud senem festinantes,

Tac. H. 1, 7:

in convivio apud regem,

id. A. 2, 57: Bene vale;

apud Orcum te videbo,

in the abode of Orcus, Plaut. As. 3, 3, 16:

sacrificasse apud deos, i. e. in templis deorum,

Tac. A. 11, 27:

frater apud Othonem militans,

in the army of Otho, id. H. 2, 26; so,

nec solum apud Caecinam (cognoscebatur id damnum composuisse),

id. ib. 2, 27:

quorum sint legati apud se,

in his camp, Caes. B. G. 4, 8; cf.:

Quos cum apud se in castris Ariovistus conspexisset,

id. ib. 1, 47:

dici hoc potest, Apud portitores eas (litteras) resignatas sibi,

at the custom-house, Plaut. Trin. 3, 3, 64; 3, 3, 80:

Quantillum argenti mihi apud trapezitam siet,

at the banker's, id. Capt. 1, 2, 90:

duo genera materiarum apud rhetoras tractantur, i. e. in scholis rhetorum, as he says just before,

Tac. Or. 35.—Apud me etc. is sometimes added to domi or in aedibus, or interchanges with domi: Me. Ubi namst, quaeso? Ch. Apud me domi, Ter. Heaut. 3, 1, 21:

a me insidias apud me domi positas esse dixerunt,

Cic. Sest. 41:

domi esse apud sese archipiratas dixit duos,

id. Verr. 5, 73; so Vulg. Gen. 27, 15:

quae (signa) cognovi apud istum in aedibus,

Cic. Verr. 1, 50:

esse illa signa domi suae, non esse apud Verrem,

id. ib. 4, 16:

nihil apud hanc lautum, pistor domi nullus,

id. Pis. 67; id. Clu. 165.—Hence,

Trop.: apud se esse, to be at home, i. e. to be in one's senses, be one's self, be sane (only in conversational lang.; most freq. in Ter.; cf. Gr. en heautôi einai, Ar. Vesp. 642; opp. vecors, amens esse, to be out of one's wits, beside one's self; so Gr. phrenôn exestanai, Eur. Or. 1021):

Sumne ego apud me?

Plaut. Mil. 4, 8, 36:

Non sum apud me,

Ter. Phorm. 1, 4, 26, and Afran., Com. Rel, p. 170 Rib.:

Prae iracundia, Menedeme, non sum apud me,

Ter. Heaut. 5, 1, 48:

Vix sum apud me: ita animus commotust metu, spe, gaudio,

id. And. 5, 4, 34:

Num tibi videtur esse apud sese?

id. Hec. 4, 4, 85 (quasi ob amorem meretricis insanus, Don.):

proin tu fac, apud te ut sies,

id. And. 2, 4, 5 (= ut praeparatus sis, Don.); Petr. 129.—

In respect of persons, in whose presence or before whom any thing is done or takes place, esp. of discussions or debates in which the persons have the right of decision (Web. Uebungsch. p. 33), before, in the presence of, = coram, ad.

Of civil or military affairs, before:

cum res agatur apud praetorem populi Romani et apud severissimos judices,

Cic. Arch. 3:

apud eosdem judices reus est factus,

id. Clu. 22, 59:

vis de his judicari apud me?

Vulg. Act. 25, 9:

accusavit fratres suos apud patrem,

ib. Gen. 37, 2; ib. 1 Macc. 7, 6; ib. Joan. 5, 45:

hoc, quod nunc apud pontifices agis,

Cic. Dom. 51; 117:

istud ne apud eum quidem dictatorem quisquam egit isto modo,

id. Lig. 12:

qui hanc causam aliquotiens apud te egit,

id. Quinct. 30; so id. Verr. 2, 100; 3, 114; id. Caecin. 69; id. Sest. 120:

(populus Romanus) mihi potestatem apud se agendi dedit,

id. Verr. 5, 173: Repulsior secunda collatione dixit Cato in ea, quae est contra Cornelium apud populum, Paul. ex Fest. p. 286 Mull.:

tutoresne defendent apud istius modi praetorem?

Cic. Verr. 1, 153; id. Clu. 126: apud te cum sim defensurus me, Vulg. Act. [p. 146] 26, 2:

omnia apud praetores gererentur,

Tac. Or. 38:

causam nescio quam apud judicem defendebat,

Cic. Clu. 74; so Tac. A. 3, 12; id. Or. 19:

apud te defendit alium in ea voluntate non fuisse, in qua te,

Cic. Lig. 6:

apud judicem causam dicere,

id. Quinct. 43; id. Verr. 1, 26; id. Sex. Rosc. 85:

apud aliquem dicere,

id. Lig. 6; id. Deiot. 4:

verba apud senatum fecit,

id. Verr. 2, 2, 20:

habita apud senatum oratione,

Tac. A. 12, 25; 6, 8:

haec apud patres disseruit,

id. ib. 2, 43; 4, 2;

4, 6: modeste apud vos socius populi Romani questus est,

Cic. Verr. 4, 18:

Quae est ergo apud Caesarem querella?

id. Lig. 25:

isne apud vos obtinebit causam, qui etc.,

id. Caecin. 38:

petita multa est apud eum praetorem,

id. Verr. 1, 155:

causam contra aliquem apud centumviros dicere,

id. de Or. 2, 23, 98; Tac. Or. 38:

numerus oratorum quot annis apud magistratus publice subscribitur,

Cic. Verr. 3, 120:

apud eorum quem qui manumitteretur,

Liv. 41, 9: apud proconsules aliquem manumittere, Marcian. ap. Dig. 1, 162.—

In extra judicial cases, before:

apud hunc confessus es et genus etc.,

Plaut. Capt. 2, 3, 52:

nullam causam dico, quin mihi Et parentum et libertatis apud te deliquio siet,

id. ib. 3, 4, 93:

apud erum qui (servos) vera loquitur,

id. Am. 2, 1, 43:

apud novercam querere,

id. Ps. 1, 3, 80:

ego apud parentem loquor,

Cic. Lig. 30:

plura fateri apud amicos,

Tac. A. 14, 62:

aliquid apud aliquem laudare,

Cic. Att. 2, 25; Tac. A. 13, 46; so Vulg. Gen. 12, 15:

aliquem apud aliquos vituperare,

Cic. Phil. 2, 11:

apud quem tu etiam nos criminari soles,

id. Vatin. 29.—

Of one's feelings, views, judgment, with, in the view or sight of, before.

With verbs:

apud Tenedios sanctissimus deus habetur,

Cic. Fl. 61; id. Verr. 1, 49:

quod apud illos amplissimum sacerdotium putatur,

id. ib. 2, 126;

1, 69: si tutoris auctoritas apud te ponderis nihil habebat,

id. ib. 2, 55; id. Planc. 4:

apud judicem grave et sanctum esse ducetur,

id. Q. Rosc. 6:

Quae omnia apud nos partim infamia... ponuntur, Nep. praef. 5: justificatur apud Deum,

Vulg. Gal. 3, 11:

haec apud illos barbatos ridicula videbantur,

Cic. Mur. 26; id. Dom. 101:

unus dies apud Dominum (est) sicut mille anni, et mille anni sicut dies unus,

Vulg. 2 Pet. 3, 8.—

With adjj.:

fuisti apud pontifices superior,

Cic. Dom. 4:

qui honos est apud Syracusanos amplissimus,

id. Verr. 4, 137; id. Font. 36:

quam clara (expugnatio) apud omnes,

id. Verr. 1, 50; 2, 50:

Satis clarus est apud timentem quisquis timetur,

Tac. H. 2, 76; id. Or. 7:

hoc est apud Graecos prope gloriosius quam Romae triumphasse,

Cic. Fl. 31; Tac. H. 5, 17:

quod aeque apud bonos miserum est,

id. ib. 1, 29:

quae justa sunt apud nos,

Vulg. 1 Macc. 11, 33; ib. Rom. 2, 13:

tunc eritis inculpabiles apud Dominum,

ib. Num. 32, 22:

si is pretio apud istum idoneus esset,

Cic. Verr. 2, 121.—

With substt.:

est tanta apud eos ejus fani religio atque antiquitas, ut etc.,

Cic. Verr. 1, 46:

tanta nominis Romani dignitas est apud omnes nationes, ut etc.,

id. ib. 5, 150:

qua (hic) apud omnes Siculos dignitate atque existimatione sit,

id. ib. 2, 111:

Dymnus modicae apud regem auctoritatis et gratiae,

Curt. 6, 72:

abominatio est uterque apud Deum,

Vulg. Prov. 17, 15.—Apud animum, apud animum meum, etc. sometimes stand for mihi, mecum, etc., or simply animo: Ea tute tibi subice et apud animum propone, before your mind, before you, Sulp. ap. Cic. Fam. 4, 5:

ipsi primum statuerint apud animos, quid vellent,

Liv. 6, 39, 11:

Sic apud animum meum statuo,

Sall. de Ord. Rep. 2:

sic statuere apud animum meum possum,

Liv. 34, 2, 4.—So with pers. pron. in Vulg. after the Greek: haec apud se (pros heauton) oravit, within himself, to himself, Luc. 18, 11: Sciens apud semet ipsum (en heautôi), in himself, Joan. 6, 62: statui hoc ipsum apud me (emautôi), ne etc., with myself, 2 Cor. 2, 1; so, hoc cogitet apud se (eph heautou), ib. 10, 7.—

And simply before, in the presence of:

id apud vos proloquar,

Plaut. Capt. prol. 6:

nemo est meorum amicorum, apud quem expromere omnia mea occulta audeam,

Ter. Heaut. 3, 3, 14:

se jactant apud eos, quos inviti vident,

Cic. Fl. 61:

licet mihi, Marce fili, apud te gloriari, ad quem etc.,

id. Off. 1, 22, 78: de vobis glorior apud Macedones, Vulg. 2 Cor. 9, 2:

plus quam apud vos commemorari velitis,

Cic. Caecin. 77:

non apud indoctos loquor,

id. Pis. 68:

ostendit, quae quisque de eo apud se dixerit,

Caes. B. G. 1, 19:

quid apud magnum loquerentur Achillem,

Ov. M. 12, 163:

neque raro neque apud paucos talia jaciebat,

Tac. A. 4, 7:

loqui de se apud aliquem,

Cic. Att. 1, 3:

mentiri apud aliquem,

Plaut. Poen. 1, 1, 24:

apud aliquem profiteri,

Curt. 7, 7, 24:

Non est nobis haec oratio habenda apud imperitam multitudinem,

Cic. Mur. 61:

Caesar apud milites contionatur,

Caes. B. C. 1, 7:

gratias agere alicui apud aliquem,

Cic. Sest. 4; so Tac. A. 15, 22:

si quid (in me) auctoritatis est, apud eos utar, qui etc.,

Cic. Imp. Pomp. 2; so id. Lig. 16, and id. Red. in Sen. 24:

Quae fundebat apud Samson lacrimas,

Vulg. Jud. 14, 16.—

Of a person with whom, in whose case something is, exists, is done, with, in the case of, often = in with abl.:

quom apud te parum stet fides,

Plaut. Ps. 1, 5, 62:

Et bene apud memores veteris stat gratia facti,

Verg. A. 4, 539:

At fides mihi apud hunc est,

Ter. Heaut. 3, 3, 10: De. Quid est? Ch. Itan parvam mihi fidem esse apud te? id. Phorm. 5, 3, 27:

ut apud me praemium esse positum pietati scias,

id. Hec. 4, 2, 8:

alioqui mercedem non habebitis apud Patrem vestrum,

Vulg. Matt. 6, 1:

illa res quantam declarat ejusdem hominis apud hostes populi Romani auctoritatem,

Cic. Imp. Pomp. 46:

(eum) Aeduorum auctoritatem apud omnes Belgas amplificaturum,

Caes. B. G. 2, 14:

si M. Petrei non summa auctoritas apud milites exstitisset,

Cic. Sest. 12:

Pompei auctoritas apud omnes tanta est. quanta etc.,

id. Fl. 14; id. Phil. 13, 7:

ecquid auctoritatis apud vos socii populi Romani habere debeant,

id. Div. in Caecil. 17; so id. Verr. 2, 14; id. Mur 38:

(servi) apud eum sunt in honore et pretio,

id. Sex. Rosc. 77; id. Verr. 5, 157; id. Cat. 3, 2:

videmus quanta sit in invidia quantoque in odio apud quosdam virtus et industria,

id. Verr. 5, 181:

quo majore apud vos odio esse debet quam etc.,

id. ib. 1, 42:

domi splendor, apud exteras nationes nomen et gratia,

id. Clu. 154; id. Mur. 38:

Dumnorigem, magna apud plebem gratia,

Caes. B. G. 1, 18:

tanti ejus apud se gratiam esse ostendit, uti etc.,

id. ib. 1, 20:

certe apud te et hos, qui tibi adsunt, veritas valebit,

Cic. Quinct. 5; id. Div. in Caecil. 17; id. Lig. 30; id. Marcell. 14; id. Mil. 34:

utrum apud eos pudor atque officium aut timor valeret,

Caes. B. G. 1, 40:

apud quem ut multum gratia valeret,

Nep. Con. 2, 1:

video apud te causas valere plus quam preces,

Cic. Lig. 31; so id. Lael. 4, 13, and Tac. H. 3, 36:

quod apud vos plurimum debebit valere,

Cic. Div. in Caecil. 11; so Caes. B. G. 1, 17, and Tac. H. 4, 73:

qui tantum auctoritate apud suos cives potuit, ut etc.,

Cic. Verr. 2, 113:

speravit sese apud tales viros aliquid posse ad etc.,

id. Sex. Rosc. 141:

(eum) apud finitimas civitates largiter posse,

Caes. B. G. 1, 18:

quae (pecunia) apud me contra fidem meam nihil potuisset,

Cic. Verr. 1, 19:

quae (memoria) plus apud eum possit quam salus civitatis,

id. Phil. 5, 51; id. Verr. 3, 131:

qui apud eum plurimum poterat,

id. ib. 3, 130:

qui apud me et amicitia et beneficiis et dignitate plurimum possunt,

id. Sex. Rosc. 4; so Caes. B. G. 1, 9.—So very rarely with adjj.:

faciles sunt preces apud eos, qui etc.,

Cic. Har. Resp. 63:

nihil me turpius apud homines fuisset,

id. Att. 2, 19:

apud quos miserum auxilium tolerabile miserius malum fecit,

Cels. 3, 23.—

Of persons, of inhabitants of cities or countries, among whom one is, or something is, is done or happens, among = inter:

CONSOL. QVEI. FVIT. APVD. VOS., Epit. Scip. ap. Grotef. Gr. II. p. 296: homines apud nos noti, inter suos nobiles,

Cic. Fl. 52:

Ut vos hic, itidem ille apud vos meus servatur filius,

Plaut. Capt. 2, 2, 11; 2, 2, 62:

qui (colonus) perigrinatur apud vos,

Vulg. Exod. 12, 49:

qui regnabat apud vos,

ib. 1 Macc. 12, 7; ib. Matt. 13, 56; ib. Luc. 9, 41:

si iste apud eos quaestor non fuisset,

Cic. Div. in Caecil. 4; 65:

Apud eos fuisse regem Divitiacum,

Caes. B. G. 2, 4; 2, 2:

qui (praetores) apud illos a populo creantur,

Cic. Fl. 44:

apud quos consul fuerat,

id. Div. in Caecil. 66; id. Verr. 2, 5; 4, 108:

apud inferos illi antiqui supplicia impiis constituta esse voluerunt,

id. Cat. 4, 8; id. Tusc. 1, 5, 10; so Vulg. Eccli. 14, 17: Sunt apud infernos tot milia formosarum, Prop. 3, 2, 63:

fateri quae quis apud superos distulit in seram commissa piacula mortem,

Verg. A. 6, 568;

Vel. 2, 48, 2: studiis militaribus apud juventutem obsoletis,

Cic. Font. 42:

qui apud socios nominis Latini censi essent,

Liv. 41, 9:

qui apud gentes solus praestat, Naev., Com. Rel. p. 25 Rib.: quae sacra apud omnes gentes nationesque fiunt,

Cic. Verr. 4, 109:

id (simulacrum) apud Segestanos positum fuisse,

id. ib. 4, 80:

si apud Athenienses non deerant qui rem publicam defenderent,

id. Sest. 141, and Nep. Milt. 6, 2:

ille est magistratus apud Siculos, qui etc.,

Cic. Verr. 2, 131:

si tu apud Persas deprehensus etc.,

id. ib. 5, 166:

Apud Helvetios longe nobilissimus fuit Orgetorix,

Caes. B. G. 1, 2:

apud omnes Graecos hic mos est, ut etc.,

Cic. Verr. 2, 158, and id. Fragm. B. 7, 18 B. and K.:

quod apud Germanos ea consuetudo esset, ut etc.,

Caes. B. G. 1, 50:

aliis Germanorum populis usurpatum raro apud Chattos in consensum vertit,

Tac. G. 31:

Cui (mihi) neque apud Danaos usquam locus (est),

Verg. A. 2, 71:

apud Nahanarvalos antiquae religionis lucus ostenditur,

Tac. G. 43; 32; 38; 44; id. H. 4, 56; 4, 61; id. A. 2, 1; 2, 45: apud Graecos magis quam in ceteris nationibus exculta est medicina, Cels. praef. 3, 9.—So of an army, in, with, where in with abl. is commonly used:

qui apud exercitum cum Lucio Lucullo est,

in the army under L. Lucullus, Cic. Verr. 4, 49; so id. Arch. 11:

apud exercitum mihi fueris tot annos,

id. Mur. 45:

quod Hannibalem etiam nunc cum imperio apud exercitum haberent,

in the army with a command, Nep. Hann. 7, 3:

simul manere apud exercitus Titum utile videbatur,

Tac. H. 5, 10:

quod XII. pondo argenti habuisset apud exercitum,

with his troops, Plin. 33, 4, 50, § 143.—

In designating the author of a work or of an assertion, apud aliquem, in, by, in the writings of, any one (the work itself being designated by in with abl.; as, de qua in Catone majore satis multa diximus, Cic. Off. 1, 42, 151:

Socraiem illum, qui est in Phaedro Platonis,

id. de Or. 1, 7, 28:

quo in libro,

id. ib. 1, 11, 47):

ut scriptum apud eundem Caelium est,

Cic. Div. 1, 26, 55:

apud Xenophontem autem moriens Cyrus major haec dicit,

id. Sen. 22, 79:

quod apud Platonem est in philosophos dictum, quod etc.,

id. Off. 1, 9, 28:

apud Agathoclem scriptum in historia est,

id. Div. 1, 24, 50:

ut est apud poetam nescio quem,

id. Phil. 2, 65:

Quod enim est apud Ennium, etc.,

id. Off. 1, 8, 26:

de qua (ambitione) praeclare apud eundem est Platonem, simile etc.,

id. ib. 1, 25, 87:

Apud Varronem ita est, etc.,

Plin. 18, 35, 79, § 348:

ut video scriptum apud Graecos,

Cic. Scaur. 4:

invenio apud quosdam auctores,

Tac. H. 2, 37; so id. A. 1, 81; 3, 3:

reperio apud scriptores,

id. ib. 2, 88:

apud Solonem,

i. e. in his laws, Cic. Leg. 2, 26, 64:

cui bono est, si apud te Agamemnon diserte loquitur, i. e. in tragoediis tuis,

Tac. Or. 9. —Also of speakers:

apud quosdam acerbior in conviciis narrabatur,

Tac. Agr. 22.—

a.. Est aliquid apud aliquem = est alicui aliquid, apud aliquem being equivalent to dat. of possessor:

quae (scientia auguralis) mihi videtur apud majores fuisse dupliciter, ut etc.,

Cic. Leg. 2, 13, 33:

juris civilis magnum usum apud multos fuisse,

id. Brut. 41, 152:

cum apud eum summum esset imperium populi,

Nep. Phoc. 2, 4:

omnis gratia, potentia, honos, divitiae apud illos sunt,

Sall. C. 20, 8:

par gloria apud Hannibalem hostesque Poenos erat,

Liv. 22, 30, 8:

apud quos nulla loricarum galearumve tegmina (erant),

Tac. A. 12, 35:

pecuniam ac dona majora apud Romanos (esse),

id. H. 4, 76:

minorem esse apud victos animum,

id. ib. 3, 1;

2, 75: quando quidem est apud te virtuti honos,

Liv. 2, 1, 15: Phoebo sua semper apud me Munera sunt, Phoebus has his gifts with me, i. e. I have his gifts for Phoebus, Verg. E. 3, 62; so Hor. C. 3, 29, 5:

apud te est fons vitae,

Vulg. Psa. 35, 10:

apud Dominum (est) misericordia,

ib. ib. 129, 7.—

Est aliquid apud aliquem also simply denotes that something is in one's hands, in his power, at his disposal:

erat ei apud me pauxillulum Nummorum,

Ter. Phorm. 1, 1, 3:

negasse habere se (phaleras): apud alium quoque eas habuisse depositas,

Cic. Verr. 4, 29:

multa (signa) deposita apud amicos,

id. ib. 4, 36:

apud quem inventus est scyphus,

Vulg. Gen. 44, 16; ib. [p. 147] Exod. 22, 4; ib. Deut. 24, 12.—So also of persons:

te pix atra agitet apud carnuficem,

in the hands of, Plaut. Capt. 3, 4, 65:

qui (obsides) apud eum sint,

Caes. B. G. 1, 31; 1, 33.—

Apud aliquem = alicui, the dat. of indir. obj.:

remanet gloria apud me, Att., Trag. Rel. p. 194 Rib.: nihil apud Siculum, nihil apud civem Romanum tota in Sicilia reliquisse,

Cic. Verr. 4, 2:

si (cura rei publicae) apud Othonem relinqueretur,

Tac. H. 1, 13; 1, 20:

qui judicia manere apud ordinem Senatorium volunt,

Cic. Div. in Caecil. 8:

neque praemia caedis apud interfectorem mansura,

Tac. H. 2, 70; id. A. 15, 7:

fidens apud aliquem obligare,

Dig. 16, 1, 27.—So rarely with adjj.:

Essetne apud te is servos acceptissimus?

Plaut. Capt. 3, 5, 56:

non dicam amicum tuum, quod apud homines carissimum est,

Cic. Verr. 2, 110:

apud publicanos gratiosus fuisti,

id. ib. 2, 169; 4, 38; id. Fl. 76; id. Lig. 31: Apud homines hoc impossibile est;

apud Deum autem omnia possibilia sunt,

Vulg. Matt. 19, 26; ib. Marc. 10, 27.

Transf. In designations of place,

At, near, about, around, before (esp. freq. in the post-Aug. histt.) = ad, prope, circum, ante: tibi servi multi apud mensam adstant, Naev. ap. Prisc. p. 893 P. (Com. Rel. p. 10 Rib.):

verecundari neminem apud mensam decet,

Plaut. Trin. 2, 4, 77:

Quid apud hasce aedis negotii est tibi?

id. Am. 1, 1, 194:

Quid illisce homines quaerunt apud aedis meas?

id. Most. 4, 2, 26; id. Trin. 4, 2, 25: apud ignem adsidere, Turp. ap. Non. p. 522, 26 (Com. Rel. p. 100 Rib.); Sisenn. ap. Non. p. 86, 16:

navem is fregit apud Andrum insulam,

Ter. And. 1, 3, 17:

apud Tenedum pugna illa navalis,

Cic. Arch. 21:

ut apud Salamina classem suam constituerent,

Nep. Them. 3, 4:

apud oppidum morati,

Caes. B. G. 2, 7:

agri in Hispania apud Karthaginem Novam,

Cic. Agr. 1, 5:

bellatum apud Actium,

Tac. H. 1, 1; 1, 72; 3, 76:

Pugnabant alii tardis apud Ilion armis,

Ov. R. Am. 163:

morabatur in castris apud Galgalam,

Vulg. Jos. 10, 6:

quidquid apud durae cessatum est moenia Trojae,

Verg. A. 11, 288:

apud vetustam turrem, Att., Trag. Rel. p. 189 Rib.: apud castellum consedisse,

Tac. A. 4, 25:

Vitellianos, sua quemque apud signa, componunt,

id. H. 3, 35:

apud vexillum tendentes,

id. A. 1, 17:

trepidatur apud naves,

id. H. 2, 15:

hostis est non apud Anienem, sed in urbe,

Cic. Mur. 84; id. Fam. 2, 10, 5:

quam detraxerat apud rapidum Simoenta sub Ilio alto,

Verg. A. 5, 261:

apud abunaantem amnem et rapidas undas Inachi, Att., Trag. Rel. p. 175 Rib.: apud gelidi flumina Hebri,

Verg. A. 12, 331:

octo apud Rhenum legiones,

Tac. A. 1, 3:

apud ripam Rheni,

id. ib. 2, 83:

probavi te apud Aquam Contradictionis,

Vulg. Psa. 80, 8:

repertus apud fretum Siciliae,

Tac. A. 6, 14:

propitiata Juno apud proximum mare,

id. ib. 15, 44:

apud promunturium Miseni consedit in villa,

id. ib. 6, 50:

Ut aput nivem et ferarum gelida stabula forem, for in nive etc.,

Cat. 63, 53 Mull.:

apud altaria deum pepigere,

before, Tac. A. 11, 9:

decernuntur supplicationes apud omnia pulvinaria,

id. ib. 14, 12 (cf.:

unum diem circa omnia pulvinaria supplicatio fuit,

Liv. 41, 9):

apud Caesaris effigiem procubuit,

Tac. A. 12, 17; 13, 23:

quartum apud lapidem substiterat,

id. ib. 15, 60:

laudavit ipse apud rostra (for pro rostris),

Tac. A. 16, 6; so, apud forum (cf.: ad forum under ad, I. A. 3., and in Gr. Sophocl. Trach. 371, pros mesêi agorai;

on the other hand,

id. ib. 423, en mesêi agorai; id. ib. 524, têlaugei par ochthôi): Quidam apud forum mihi vendidit, Pomp., Com. Rel. p. 250 Rib.: Ch. Qui scis? By. Apud forum modo e Davo audivi, Ter. And. 2, 1, 2; 1, 5, 18:

Capuae multa apud forum aedificia de caelo tacta,

Liv. 41, 9 (Weissenb., in foro):

quod (templum) apud forum holitorium C. Duilius struxerat,

Tac. A. 2, 49.—

At, in = in with abl. or gen. or abl. of place: CONSVLES SENATVM CONSOLVERVNT N. OCTOB. APVD AEDEM DVELONAI, S. C. de Bacch. I.; so,

ejus statuam majores apud aedem matris deum consecravisse,

Tac. A. 4, 64:

apud villam est,

Ter. Ad. 4, 1, 1; so Cic. Verr. 4, 22, 48:

Eum argentum sumpsisse apud Thebas ab danista fenore,

Plaut. Ep. 2, 2, 67:

deponere apud Solos in delubro pecuniam,

Cic. Leg. 2, 16, 40:

ut rationes apud duas civitates possim relinquere,

id. Att. 6, 7, 2: qui mense Aprili apud Baias essent, id. Fragm. B. 13, 4, 1 B. and K.;

13, 4, 4 iid.: seditio militum coepta apud Sucronem,

Liv. 28, 29:

donum apud Antium statuitur,

Tac. A. 3, 71:

bellis civilibus Maecenatem equestris ordinis cunctis apud Romam atque Italiam praeposuit,

id. ib. 6, 11:

Titus in consecrando apud Memphim bove Apide diadema gestavit,

Suet. Tit. 5:

quod Judaeam praeterveniens apud Hierosolymam non supplicasset,

id. Aug. 93:

apud Mediolanum,

Lact. Mort. Persec. 48:

eum pugionem apud Capitolium consecravit,

Tac. A. 15, 74:

Equitum Romanorum locos sedilibus plebis anteposuit apud Circum,

id. ib. 15, 32:

quae (effigies) apud theatrum Pompei locaretur,

id. ib. 3, 72:

qui (rei) apud aerarium pependissent,

Suet. Dom. 9 Roth:

cujus (scientiae) apiscendae otium apud Rhodum magistrum Thrasullum habuit,

Tac. A. 6, 20; 4, 14; so Suet. Aug. 92; Eutr. 7, 13:

ut civitati Cibyraticae apud Asiam subveniretur,

Tac. A. 4, 13; 4, 18; 16, 15:

apud Pharsaliam,

Liv. Epit. 111:

apud Palaestinam,

Eutr. 7, 13:

qui erant apud Helladam,

Vulg. 1 Macc. 8, 9. —

Of time.

With words denoting time or occasion, in, at (rare):

apud saeclum prius,

Ter. Eun. 2, 2, 15:

aliquem apud judicium persequi,

at the trial, Cic. Verr. 4, 104.—

With words designating persons, with, among, in the time of:

hostis apud majores nostros is dicebatur, quem nunc etc.,

Cic. Off. 1, 12, 36:

fecerunt hoc multi apud majores nostros,

id. Verr. 2, 118; 5, 148:

Fuit eodem ex studio vir eruditus apud patres nostros,

id. Mur. 36; id. Off. 2, 24, 85; id. Lael. 2, 6:

Apud antiquos fuit Petron quidam, Cels. praef. 3, 9: aliam apud Fabricios, aliam apud Scipiones pecuniam (fuisse),

Tac. A. 2, 33.—

For ad with words implying motion (very rare):

APVT EVM PERVENIRE,

Inscr. Grut. 786, 5:

atque apud hunc eo vicinum,

Plaut. Mil. 2, 5, 70:

Bito apud aurificem,

Lucil. 30, 66 Mull.: apud legiones venit, Sall. Fragm. ap. Pomp. Commod. Don. p. 395 Lind.:

(naves) apud insulas longius sitas ejectae,

Tac. A. 2, 24:

qui apud Romanos de societate functus est legatione,

Vulg. 2 Macc. 4, 11.

(cf. ad, I. fin. b.)

It is sometimes placed after its subst.:

quae fiunt apud fabros, fictores, item alios apud,

Varr. L. L. 6, 78, p. 104 Mull.:

Is locus est Cumas aput,

Lucr. 6, 747 Lachm.:

montem apud Erycum,

Tac. A. 4, 43:

ripam apud Euphratis,

id. ib. 6, 31:

Misenum apud et Ravennam,

id. ib. 4, 5 (in Suet. Dom. 9 the editt. vary between aerarium apud and apud aerarium; the latter seems preferable, and is adopted by Oudend., Bremi, Baumg.-Crus., and Roth).—

It is sometimes placed between the subst. and adj.:

barbaras apud gentes,

Tac. A. 2, 88, 3, 26; 15, 60:

non modo Graecis in urbibus, sed Romana apud templa,

id. ib. 14, 14.—

Twice in Verg. it stands before the secondary adjunct of its subst.:

apud durae moenia Trojae, A. 11, 288: apud gelidi flumina Hebri,

ib. 12, 331. Apud is never found in compound words. V. more on this word in Hand, Turs. I. pp. 405-416.

rĕ-fĕro, rettŭli (also written retuli), rĕlātum (rēlātum or rellatum, Lucr. 2, 1001), rĕferre, v. a. irr., to bear, carry, bring, draw, or give back (very freq. and class.; cf.: reduco, reporto, retraho).

Lit.

Ingen.: zonas, quas plenas argenti extuli, eas ex provinciā inanes rettuli, C. Gracchus ap. Gell. 15, 12 fin.:

arma,

Plaut. Ep. 2, 2, 25:

vasa domum,

id. Poen. 4, 2, 25; cf.:

pallam domum,

id. Men. 5, 7, 59; 4, 2, 97; 98; cf.:

anulum ad me,

id. Cas. 2, 1, 1;

and simply pallam, spinther,

id. Men. 3, 3, 16; 5, 1, 5; 5, 2, 56:

secum aurum,

id. Aul. 4, 5, 4:

exta,

id. Poen. 2, 44:

uvidum rete sine squamoso pecu,

id. Rud. 4, 3, 5:

aestus aliquem in portum refert,

id. As. 1, 3, 6:

Auster me ad tribulos tuos Rhegium rettulit,

Cic. Fam. 12, 25, 3: ut naves eodem, unde erant profectae, reterrentur, Caes. B. G. 4, 28:

me referunt pedes in Tusculanum,

Cic. Att. 15, 16, B; cf.:

aliquem lecticae impositum domum,

Suet. Caes. 82; and:

in Palatium,

id. Vit. 16: intro referre pedem, to turn one ' s feet back, to return, Plaut. Merc. 5, 4, 50; cf.:

incertus tuum cave ad me rettuleris pedem,

id. Ep. 3, 4, 3:

caelo rettulit illa pedem,

Ov. H. 16, 88; 15, 186:

fertque refertque pedes,

id. F. 6, 334 (for a different use of the phrase, v. infra B. 2.):

in decimum vestigia rettulit annum (victoria),

Verg. A. 11, 290:

in convivia gressum,

Sil. 11, 355:

in thalamos cursum,

id. 8, 89:

ad nomen caput ille refert,

turns his head, looks back, Ov. M. 3, 245:

suumque Rettulit os in se,

drew back, concealed, id. ib. 2, 303:

ad Tuneta rursum castra refert,

Liv. 30, 16:

corpus in monumentum,

Petr. 113:

relatis Lacedaemona (ossibus),

Just. 3, 3, 12:

gemmam non ad os, sed ad genas,

Ov. Tr. 5, 4, 5: digitos ad os referre, to draw back (v. digitus), Quint. 11, 3, 103:

digitos ad frontem saepe,

Ov. M. 15, 567:

manum ad capulum,

Tac. A. 15, 58 fin.:

rursus enses vaginae,

Sil. 7, 508:

pecunias monumentaque, in templum,

Caes. B. C. 2, 21:

caput ejus in castra,

id. B. G. 5, 58:

vulneratos in locum tutum,

id. B. C. 2, 41:

cornua (urorum) in publicum,

id. B. G. 6, 28:

frumentum omne ad se referri jubet,

id. ib. 7, 71:

signa militaria, scutum, litteras ad Caesarem,

id. ib. 7, 88; id. B. C. 3, 53; 3, 99; id. B. G. 1, 29; 5, 49:

Caesaris capite relato,

id. B. C. 3, 19 fin. —

Esp.: referre se, to go back, return:

Romam se rettulit,

Cic. Fl. 21, 50:

sese in castra,

Caes. B. C. 1, 72 fin.:

se huc,

id. ib. 2, 8, 2:

domum me Ad porri catinum,

Hor. S. 1, 6, 115:

sese ab Argis (Juno),

Verg. A. 7, 286:

se ab aestu,

Ov. M. 14, 52; cf.:

se de Britannis ovans,

Tac. A. 13, 32:

causam Cleanthes offert, cur se sol referat,

Cic. N. D. 3, 14, 37.—

Pass. in mid. sense, to return, arrive:

sin reiciemur, tamen eodem paulo tardius referamur necesse est,

Cic. Tusc. 1, 49, 119:

classem relatam,

Verg. A. 1, 390:

nunc Itali in tergum versis referuntur habenis,

Sil. 4, 317; 7, 623.—

To withdraw, remove:

fines benignitatis introrsus referre,

to narrow, Sen. Ben. 1, 14, 5:

Seleucia ab mari relata,

remote, Plin. 5, 27, 22, § 93. —

In partic.

To give back something due; to give up, return, restore, pay back, repay (= reddere):

scyphos, quos utendos dedi Philodamo, rettuleritne?

Plaut. As. 2, 4, 34; cf. id. Aul. 4, 10, 29; 37; 38;

and, pateram (surreptam),

Cic. Div. 1, 25, 54:

argentum,

Plaut. Ps. 2, 2, 29; so (with reddere) id. Curc. 5, 3, 45:

mercedem (with reddere),

id. As. 2, 4, 35; cf.:

octonis idibus aera,

to pay the money for tuition. Hor. S. 1, 6, 75 (v. idus):

si non Rettuleris pannum,

id. Ep. 1, 17, 32; 1, 6, 60:

verum, si plus dederis, referam,

Plaut. Ep. 2, 2, 112.—

Referre pedem or gradum, as a milit. t. t., to draw back, retire, withdraw, retreat (different from the gen. signif., to return, and the above passages):

vulneribus defessi pedem referre coeperunt,

Caes. B. G. 1, 25; cf.:

ut paulatim cedant ac pedem referant,

id. B. C. 2, 40; Liv. 7, 33; so,

referre pedem,

Caes. B. C. 1, 44 (with loco excedere); Cic. Phil. 12, 3 (opp. insistere); Liv. 3, 60 (opp. restituitur pugna);

21, 8 al.— For the sake of euphony: referre gradum: cum pedes referret gradum,

Liv. 1, 14. —

And, in a like sense, once mid.: a primā acie ad triarios sensim referebatur,

Liv. 8, 8, 11.—

Transf., out of the milit. sphere:

feroque viso retulit retro pedem (viator),

Phaedr. 2, 1, 8; cf.:

viso rettulit angue pedem,

Ov. F. 2, 342; 6, 334:

rettulit ille gradus horrueruntque comae,

id. ib. 2, 502:

(in judiciis) instare proficientibus et ab iis, quae non adjuvant, quam mollissime pedem oportet referre,

Quint. 6, 4, 19.

Trop., to bear or carry back, to bring, draw, or give back.

In gen.: (Saxum) ejulatu... Resonando mutum flebiles voces refert, Att. ap. Cic. Fin. 2, 29, 94 (Trag. Rel. p. 176 Rib.); cf. Cic. Q. Fr. 1, 1, 14, § 42:

sonum,

id. N. D. 2, 57, 144; id. Or. 12, 38; Hor. Ep. 2, 1, 201 al.:

voces,

Ov. M. 12, 47; cf.:

Coëamus rettulit Echo,

id. ib. 3, 387: cum ex CXXV. judicibus reus L. referret, restored to the list, i. e. retained, accepted (opp. quinque et LXX. reiceret), Cic. Planc. 17:

o mihi praeteritos referat si Juppiter annos!

Verg. A. 8, 560; cf.: tibi tempora, Hor. C. 4, 13, 13:

festas luces (sae culum),

id. ib. 4, 6, 42:

dies siccos (sol),

id. ib. 3, 29, 20 et saep.:

hoc quidem jam periit: Ni quid tibi hinc in spem referas,

Plaut. Ep. 3, 2, 3:

ad amicam meras querimonias referre,

id. Truc. 1, 2, 65:

hic in suam domum ignominiam et calamitatem rettulit,

Cic. Off. 1, 39, 138; cf.:

pro re certā spem falsam domum rettulerunt,

id. Rosc. Am. 38, 110:

rem publicam sistere negat posse, nisi ad equestrem ordinem judicia referantur,

id. Verr. 2, 3, 96, § 223:

servati civis decus referre,

Tac. A. 3, 21:

e cursu populari referre aspectum in curiam,

to turn back, turn towards, Cic. Prov. Cons. 16, 38; cf.:

oculos animumque ad aliquem,

id. Quint. 14, 47:

animum ad studia,

id. de Or. 1, 1, 1:

animum ad veritatem,

id. Rosc. Am. 16, 48:

animum ad firmitudinem,

Tac. A. 3, 6 et saep.:

multa dies variique labor mutabilis aevi Rettulit in melius,

brought to a better state, Verg. A. 11, 426:

uterque se a scientiae delectatione ad efficiendi utilitatem refert,

Cic. Rep. 5, 3, 5; so,

se ad philosophiam referre,

to go back, return, id. Off. 2, 1, 4:

ut eo, unde digressa est, referat se oratio,

id. ib. 2, 22, 77.—

In partic.

(Acc. to I. B. 1.) To pay back, give back, repay (syn. reddo):

denique Par pari referto,

Ter. Eun. 3, 1, 55; cf.:

quod ab ipso adlatum est, id sibi esse relatum putet,

id. Phorm. prol. 21:

ut puto, non poteris ipsa referre vicem,

pay him back in his own coin, Ov. A. A. 1, 370; Sen. Herc. Fur. 1337. — Esp. in the phrase referre gratiam (rarely gratias), to return thanks, show one ' s gratitude (by deeds), to recompense, requite (cf.:

gratiam habeo): spero ego mihi quoque Tempus tale eventurum, ut tibi gratium referam parem,

Plaut. Merc. 5, 4, 39:

parem gratiam,

Ter. Eun. 4, 4, 51:

et habetur et refertur, Thais, a me ita, uti merita es, gratia,

id. ib. 4, 6, 12; cf.:

meritam gratiam debitamque,

Cic. de Or. 3, 4, 14:

justam ac debitam gratiam,

id. Balb. 26, 59:

pro eo mihi ac mereor relaturos esse gratiam,

id. Cat. 4, 2, 3; 1, 11, 28; id. Off. 2, 20, 69:

fecisti ut tibi numquam referre gratiam possim,

Plaut. Capt. 5, 1, 12; id. Most. 1, 3, 57; id. Pers. 5, 2, 71; id. Ps. 1, 3, 86; id. Rud. 5, 3, 36 al.; Cic. Lael. 15, 53; Caes. B. G. 1, 35:

alicui pro ejus meritis gratiam referre,

id. ib. 5, 27 fin.; id. B. C. 2, 39; 3, 1, fin.:

gratiam emeritis,

Ov. P. 1, 7, 61:

gratiam factis,

id. Tr. 5, 4, 47.— Plur.:

pro tantis eorum in rem publicam meritis honores ei habeantur gratiaeque referantur,

Cic. Phil. 3, 15, 39; 10, 11, 1:

dis advenientem gratias pro meritis agere,

Plaut. Am. 1, 1, 27; v. gratia.—

To bring back any thing; to repeat, renew, restore, = repetere, retractare, renovare, etc.:

(Hecyram) Iterum referre,

to produce it again, Ter. Hec. prol. 7; id. ib. prol. alt. 21 and 30; cf. Hor. A. P. 179.— So, to bring up for reconsideration:

rem judicatam,

Cic. Dom. 29, 78:

ludunt... Dictaeos referunt Curetas,

Lucr. 2, 633:

Actia pugna per pueros refertur,

Hor. Ep. 1, 18, 62: institutum referri ac renovari, Civ. Div. in Caecil. 21, 68; cf.:

consuetudo longo intervallo repetita ac relata,

id. ib. 21, 67:

te illud idem, quod tum explosum et ejectum est, nunc rettulisse demiror,

Cic. Clu. 31, 86:

cum ad idem, unde semel profecta sunt, cuncta astra redierint eandemque totius caeli descriptionem longis intervallis retulerint,

id. Rep. 6, 22, 24:

mysteria ad quae biduo serius veneram,

id. de Or. 3, 20, 75:

quasdam caerimonias ex magno intervallo,

Liv. 3, 55:

antiquum morem,

Suet. Caes. 20:

consuetudinem antiquam,

id. Tib. 32 et saep.:

cum aditus consul idem illud responsum rettulit,

repeated, Liv. 37, 6 fin.:

veterem Valeriae gentis in liberandā patriā laudem,

to restore, Cic. Fl. 1, 1:

hunc morem, hos casus atque haec certamina primus Ascanius Rettulit,

Verg. A. 5, 598:

O mihi praeteritos referat si Juppiter annos,

id. ib. 8, 560.—